Panghilod

PANGHILOD

gamit ni misis sa aking likod

ang mahiwagang batong panghilod

hiniluran ko naman ang tuhod

binti, sakong, hanggang sa mapagod

natanggal ang isang kilong libag

nang mahiluran ay nangalaglag

para bang aking puso'y binihag

ng magandang diwatang lagalag

nang makaligo, ramdam na'y presko

libag pa'y nabawasang totoo

napatitig ako sa kuwago

at sa parot na maraming kwento

kaygaling ng panghilod ni misis

isang kilong libag ko'y napalis

- gregoriovbituinjr.

04.28.2024

Pagdungaw ni Muning

PAGDUNGAW NI MUNING

nabigla ako't akala'y daga

ang naroong dumungaw na sadya

iyon pala'y ang aming alaga

si Muning, ang buntis naming pusa

mga bubuwit ang kanyang hanap

kahit tulog ako't nangangarap

minsan, lumundag ang pusang yakap

at sinagpang ang daga ng iglap

kaytapang ng mga dagang iyan

na nakikita ko sa tahanan

daga pa'y nakikipagtitigan

sa akin hanggang magbulabugan

ang mga daga'y nakakapraning

mabuti't naririyan si Muning

at mag-utol na Lambong at Lambing

at nakakatulog nang mahimbing

- gregoriovbituinjr.

04.27.2024

Oda sa sinta

ODA SA SINTA

may kwento habang natutulog

ako raw ay nagkukumahog

sa paghabol sa sintang irog

pag-ibig ang iniluluhog

ang pasya ko'y di na sungkitin

sa kalangitan ang bituin

at buwang iyong kukwitasin

tungong pag-iibigan natin

di kita bibigyan ng rosas

handog ko'y isang sakong bigas

upang sa gutom makaiwas

para sa maligayang bukas

oda sa iyo'y aking alay

habang patuloy sa pagnilay

ang iyong OO'y hinihintay

tanda ng pag-ibig na tunay

- gregoriovbituinjr.

04.26.2024

Kalikasan

KALIKASAN

sino pang magtutulong

kung tayo'y ginagatong

ng klimang urong-sulong

na dulot ay linggatong

sistemang capitalist

bayan na'y tinitikis

isigaw: Climate Justice

wakasan ang Just-Tiis

- gregoriovbituinjr.

04.22.2024

* litratong kuha ng makatang gala sa Global Climate Strike, Liwasang Aurora, Quezon City Memorial Circle, Setyembre 20, 2019.

Ngayong Earth Day

NGAYONG EARTH DAY

halina't tayo'y magsikilos

para sa kalikasang lubos

at nang masa'y makahulugpos

sa sistemang mapambusabos

kapitalismo'y mapangyurak

dignidad ng tao'y hinamak

dukha'y pinagapang sa lusak

ang kalikasan pa'y winasak

ngayong Earth Day ay magkaisa

upang baguhin ang sistema

dignidad ay bigyang halaga

kapitalismo'y palitan na

protektahan ang sambayanan

hanggang maitayo ng bayan

yaong makataong lipunan

at maayos na daigdigan

- gregoriovbituinjr.

04.22.2024

* litratong kuha ng makatang gala sa Global Climate Strike, na ginanap sa Liwasang Aurora, Quezon City Memorial Circle, Setyembre 20, 2019.

Pandesal muli ang almusal

PANDESAL MULI ANG ALMUSAL

pandesal muli ang almusal

habang naritong nagtatsaa

almusal muli ay pandesal

tulad ng karaniwang masa

tara na't mag-agahan tayo

kailangan nating kumain

upang sumigla ring totoo

itong katawan pagkagising

kaysaya't kasalo si misis

na sabay laging mag-agahan

nang iwing gutom ay maalis

lumakas naman ang katawan

pandesal sa agaha'y sikat

hanap ng masa pag nagmulat

- gregoriovbituinjr.

04.21.2024

Salusalo sa pasiyam

SALUSALO SA PASIYAM

matapos ang dasal ay nagsasalusalo

ang magkakamag-anak at kakain dito

tulad ng inihandang pansit at adobo

habang namayapa'y inalayan din nito

tuyong kalamyas at sinaing na tulingan

sa lamay at pasiyam ay muling natikman

inuulam ko pag napunta ng Balayan

sa tuyong kalamyas sila'y inuunahan

di na ako mahilig sa pansit at karne

bagamat may luto namang adobo rine

gulay at isda na lang ang aking putahe

o kaya'y magta-tsaa o barakong kape

may dasal sa umaga, sunod ay sa hapon

tutungong sementeryo bago dapithapon

pagka apatnapung araw pa ay mayroon

babangluksa naman sa susunod na taon

- gregoriovbituinjr.

04.20.2024

Tibaw

TIBAW

ngayon ang ikasiyam na araw

mayroon pang pasiyam o tibaw

bilang alaala sa namatay

at ipagbunyi ang kanyang buhay

nagsasama-sama ang kaanak

at kaibigan, ipagdarasal

ang namayapa bilang respeto

habang narito pa raw sa mundo

tradisyon na ang tibaw sa bansa

tayo'y tigib mang lumbay at luha

isang salusalong ginagawa't

ginugunita ang namayapa't 

ang masasaya nilang kahapon

babangluksa'y sa sunod pang taon

- gregoriovbituinjr.

04.20.2024

* tibaw - sinaunang salusalong ginagawa sa ikatlo o sa ikasiyam na araw ng kamatayan ng isang tao; nagsasama-sama ang mga kaanak at kaibigan ng namatay upang ipagdasal ito, mula sa UP Diksiyonaryong Filipino

* namatay si Dad ng Abril 12, kaya sa bilang na siyam na araw ay kasama ang petsa 12, kaya Abril 20 - Abril 11 = 9 na araw

Huling gabi ng lamay

HULING GABI NG LAMAY

marami pa ring kamag-anakan

ang naroroong nagdaratingan

tulad ng tiyahi't magpipinsan

iba'y kaylayong pinanggalingan

di makatulog sa huling gabi

kaya nagbantay na lamang dine

sa pagninilay ipinipirmi

ang paksang itutula ko sabi

ang umalis sa sariling bayan

ay bumalik din sa pinagmulan

ang ipinanganak sa Balayan

sa bayang iyon uuwi naman

naritong pulos kape't salabat

nang sa huling lamay ay magluwat

patuloy na nagtutugma't sukat

buong araw tiyak ako'y puyat

- gregoriovbituinjr.

04.18.2024

Tubig, kape at salabat

TUBIG, KAPE AT SALABAT

kayrami kong nainom sa lamay

di alak dahil doon ay bawal

walang sugal at walang pagtagay

kundi tubig, kape at salabat

may meryendang tinapay sa plastik

may mani at iba pang kutkutin

may butong pakwan, biskwit at kornik

habang nagsusulat, di antukin

inihanda sa mga bisita

at kamag-anak na naroroon

na kwento naman ang baon nila

pawang talakayan ng kahapon

ako sa kanila'y nakikinig

nakilala'y ibang kamag-anak

habang nagsasalabat o tubig

nabatid ko'y lalamnin ng pitak

- gregoriovbituinjr.

04.17.2024

Hikab sa lamay

HIKAB SA LAMAY

ramdam ko na ang antok, naghikab 

ngunit di pa oras magpahinga 

dapat pang asikasuhing ganap 

ang kamag-anakan at bisita 

nakadalawang hikab na ako

ay, dapat nang magpahingang tunay

sa tula ako nagpasaklolo

na siyang sa akin umalalay

pag mga bisita'y nag-uwian

maglilinis muna ng paligid

ipasok ang pinggan, kanin, ulam

saka bintana't pinto'y ipinid

at sa mahabang bangko'y humiga

mga mata'y marahang ipikit

habang sa mahal nangungulila

ay matutulog ng ilang saglit

- gregoriovbituinjr.

04.16.2024

Pangarap

PANGARAP

pinagsisikapan kong marating

ang lipunang asam ng magiting

tulad ngayon, kahit bagong gising

at ang maybahay ko'y naglalambing

paanong ginhawa'y malalasap

ng pinaglalabang mahihirap

paanong layon ay maging ganap

nang kamtin ang lipunang pangarap

tuloy ang laban ng aktibista

giya ang mga isyu ng masa

patuloy kaming nakikibaka

para sa karapata't hustisya

babaguhin itong nakagisnang

bayan ng tiwali't kabulukan

itayo'y makataong lipunang

sa masa'y dapat may kabuluhan

- gregoriovbituinjr.

04.15.2024    

Takipsilim

TAKIPSILIM

sumilang ang araw sa bansa, bayan at kanugnog
sa daigdig ay sisikat ng pagkatayog-tayog
habang ilang oras lamang ito na'y papalubog
at bukas ay sisikat muli ng buong pag-irog

tulad din ng buhay, may pagsikat at takipsilim
tulad din ng pagkawala ng buhay na taimtim
tulad kong isang bubuyog na sa rosal sumimsim
sa bawat umaga't tanghali, sasapit ang dilim

ang paglubog ng araw ay matalinghaga minsan
pagkat nauugnay bilang tanda ng kamatayan
ngunit paano tatanggapin ang katotohanan
na mahal mo'y lumubog na ang araw nang tuluyan

nadarama ko pa rin ang kabutihan ni Ama
sa aming magkakapatid na inaruga niya
ang pagsapit ng takipsilim ay may ibinunga
na magkakapatid, pinakita'y pagkakaisa

- gregoriovbituinjr.
04.13.2024

Bukangliwayway

BUKANGLIWAYWAY

ang pagkasilang ay kapara ng bukangliwayway

ating magulang ay kaysaya't isang bagong araw

pag-uha ng sanggol ay tanda ng pag-asa't buhay

pag narinig ng iba'y palakpak at di palahaw

magsasaka'y gising na bago magbukangliwayway

paparoon na sa bukid kasama ng kalabaw

mag-aararo at magtatanim ng gintong palay

hanggang mag-uhay, pati gulay, okra, bataw, sitaw

manggagawa'y gising na sa pagbubukangliwayway

papasok sa trabaho, may panggabi, may pang-araw

sa pabrika'y binenta ang lakas-paggawang tunay

sa karampot na sahod ang metal ay tinutunaw

O, bukangliwayway, sa bawat aking pagninilay

matapos ang takipsilim, ikaw nama'y lilitaw

upang sambayanan ay gabayan, tula ko'y tulay

sa masa, tanda ng pag-asa't hustisya ay ikaw

- gregoriovbituinjr.

04.13.2024

Kati sa paa

KATI SA PAA

minsan, aralin ding kati ay di kamutin

upang di naman magsugat ang balat natin

kaya ang kati ay talagang titiisin

kaysa ginagawa ikaw pa'y abalahin

lalo't nakasapatos, paa mo'y makati

nakatayo ka pa't siksikan sa LRT

tiis-tiis lang, malayo pa ang biyahe

katabi mo pa'y kaibigang binibini

diyaheng maghubad kung merong alipunga

huwag hubarin ang medyas, sa LRT pa

baka umalingasaw ang amoy ng paa

o kaya'y lumala na ang iyong eksema

minsan nga, kakagatin kang bigla ng langgam

ay babalewalain ang sagpang ng guyam

iyang kati pang tiyak namang mapaparam

kaya huwag mo na itong ipagdaramdam

- gregoriovbituinjr.

04.12.2024

Paalala sa kubeta

PAALALA SA KUBETA

paalala'y kaytagal na

sa pinasok na kubeta

sa opisina, kantina,

retawran at kung saan pa

kubeta'y huwag iiwang

marumi't makalat naman

ang inidoro'y buhusan

huwag burara sa ganyan

may susunod pang gagamit

kaya huwag nang makulit

iwan mo iyong malinis

upang sila'y di mainis

kung sumunod ka, salamat

tao kang talagang mulat

- gregoriovbituinjr.

04.12.2024

Kape muna sa umaga

KAPE MUNA SA UMAGA

nagkape muna pagkagising sa umaga

habang naririto pa ring nagninilay pa

ng samutsaring paksang walang isang bida

kundi kolektibong pagkilos nitong masa

walang Superman kundi uring manggagawa

na siyang tagapagtanggol ng aping madla

walang Batman kundi ang kolektibong dukha

na pinapagkaisa ang laksang dalita

bagamat may Doberman na burgesyang bulok

na rabis nila'y dahilan ng trapong bugok

lipunang makatao itong naaarok

subukan nating dukha'y ilagay sa tuktok

iyan ang nasa isip habang nagkakape

paano ko ba ibibigay ang mensahe

para-paraan lang at magandang diskarte

kahit maglakad dahil walang pamasahe

magkape muna, tara munang mag-almusal

magpainit ng tiyan wala mang pandesal

mabuting may kinain kaysa hinihingal

upang sa paghakbang ay di agad mapagal

- gregoriovbituinjr.

04.09.2024

Sa ruta ng paglalakbay

SA RUTA NG PAGLALAKBAY

sa pagpasok sa trabaho't pag-uwi araw-araw

ay kabisado ko na ang ruta ng paglalakbay

kahit nagninilay, pag yaong kanto na'y natanaw

o nakapikit man, ang pagliko'y ramdam kong tunay

subalit paano kung may bago kang pupuntahan

na di mo pa kabisado ang mga daraanan

dapat marunong kang magtanong o may mapa naman

upang maiwasang maligaw sa patutunguhan

dyip man, bus, taksi't tren, na sasakyang pampasahero

o papunta ng ibang isla, lululan ng barko

o mangingibang-bansa, sasakay ng eroplano

dapat ruta mo ng paglalakbay ay mabatid mo

ako'y maglalakbay, sa ibang lugar patutungo

kaya dapat maging listo lalo't malayong dako

baka di makabalik kung doon ay mabalaho

kung batid mo ang ruta, may plano kang mabubuo

- gregoriovbituinjr.

04.08.2024

* litrato mula sa app game na Word Connect

Sa paglubog ng araw

SA PAGLUBOG NG ARAW

kung sakaling palubog na ang aking araw

sana tagumpay ng masa't uri'y matanaw

kung sakaling araw ko'y pawang dusa't lumbay

ako'y magkagiya sa aking paglalakbay

lalo't tatahakin ko'y malayong-malayo

na di sa dulo ng bahaghari o mundo

kundi paparoon sa masayang hingalo

titigan mo ako hanggang ako'y maglaho

may araw pa't mamaya'y magtatakipsilim

na inaalagata ang bawat panimdim

basta marangal ang nilandas na layunin

ating papel ay di liliparin ng hangin

sa araw na palubog dadako ang lahat

tiyakin lamang na ating nadadalumat

ang kabuluhan ng danas, aral at ugat

sa bawat paglubog, may araw ding sisikat

- gregoriovbituinjr.

04.07.2024

* litratong kuha ng makatang gala malapit sa pinagdausan ng reyunyon, Abril 6, 2024

Ulam na isda

ULAM NA ISDA

ang makata'y napaghahalata

mahilig ko raw ulam ay isda

may tsaa na, mayroon pag tula

bakit gayon? kami'y may alaga

tira sa isda'y para sa pusa

minsan, isda'y aking ipiprito

o kaya luto nama'y adobo

may toyo, suka't paminta ito

sibuyas at bawang pa'y lahok ko

kain ay kaysarap na totoo

pusang alaga'y laging katapon 

na sa bahay, amin nang inampon

natira'y bigay sa mga iyon

nang mabusog pag sila'y lumamon

alam n'yo na bakit ako'y gayon

ika nga, dapat magmalasakit

pusa man ay atin ding kapatid

kahit sila sa bahay ay sampid

may tuwa namang sa amin hatid

pag nawala, luha'y mangingilid

- gregoriovbituinjr.

04.07.2024

Plastik sa aplaya

PLASTIK SA APLAYA

reyunyon ng angkan malapit sa aplaya
upang salinlahi'y magkakila-kilala
kami'y nagdatinga't kumain ng umaga
hanggang magsimula na ang handang programa

hapon matapos ang programa't mga ulat
ay nagliguan na ang mag-angkan sa dagat
malinis ang buhangin, walang maisumbat
ngunit may natanaw pa ring plastik na kalat

wala namang nakitang coke na boteng plastik
liban sa pulang takip, tatlo ang nahagip
ganito nga marahil sa lugar na liblib
di gaya sa Manila Bay sa plastik hitik

tinipon na lang ang ilang plastik na ito
sa basurahan inilagak na totoo
saanman may kalikasan, kumilos tayo
pamana sa sunod na salinlahi't mundo

- gregoriovbituinjr.
04.07.2024

* litratong kuha ng makatang gala sa isang dalampasigan, Abtil 6, 2024

Ako si Taraw

AKO SI TARAW

ako si Taraw, asawa ni Lanyag
mula Maynila, puso ko'y nabihag
ng asawa ngayong kaygandang dilag
ugnayang nananatiling matatag

tingni, sa aking t-shirt ay naka-print
ngalang Taraw, kahuluga'y bituin
ito ang ngalang Linias sa akin
na hanggang kamatayan ay dadalhin

maraming salamat sa ngalang ito
kahit di taga-Mountain Province ako
mahalaga, mag-asawa'y narito
para sa isang makataong mundo

salamat sa buhay ko't iniibig
patuloy mang nagbibilang ng pantig
wala mang hinandang puto't pinipig
tangan pa rin ang tindig at pag-ibig

- gregoriovbituinjr.
04.06.2024

* kuha sa reyunyon ng clan, 04.06.2024
* Linias - salita mula sa tribung I-Lias ng Barlig, Mountain Province

Pagkatha sa madaling araw

PAGKATHA SA MADALING ARAW

ikaapat ng madaling araw na'y nagigising

sapagkat iihi sa kabila ng mga dingding

o kaya'y sa kasilyas ngunit di na makahimbing

habang asawa'y humihilik pa ng anong lambing

pagkabukas ng ilaw, agad makikita'y papel

o kwaderno't haharap doon matapos dyuminggel

kakathain ang tunggalian ng demonyo't anghel

demonyo'y naghaharing uri't anghel na di taksil

o marahil naman tititig muli sa kisame

bakit patuloy na nakikibaka ang babae

paano dinala ng kalapati ang mensahe

bakit may tiki-tiki para sa mga bulate

malinaw pa ba ang bungang-tulog o panaginip

na isang manggagawa ang sa nalunod sumagip

na isang magsasaka ang sa palay ay tumahip

na isang makata ang may kung anong nalilirip

- gregoriovbituinjr.

04.04.2024

O, kay-init ngayon ng panahon

O, KAY-INIT NGAYON NG PANAHON

O, kay-init ngayon ng panahon

tila katawan ko'y namimitig

para bang nasa loob ng kahon

mainit din kaya ang pag-ibig

konti pa lang ang aking naipon

sana'y di pa sa akin manlamig

ang aking diwatang naroroon

sa lugar na palaging malamig

magpatuloy lamang sa pagsuyo

kahit panahon ng kainitan

baka kung pag-ibig ay maglaho

pagsintang kaylamig ang dahilan

panahon man ay napakainit

patuloy pa rin tayong magmahal

kahit sa pawis na'y nanlalagkit

pag-ibig natin sana'y magtagal

- gregoriovbituinjr.

04.03.2024

Inadobong isda

INADOBONG ISDA

daing at galunggong

bawang at sibuyas

may toyo pa't suka

lutong inadobo

dapat lang magluto

pag may iluluto

lalo't nagugutom

at nasisiphayo

nang may maiulam

sa kinagabihan

upang mga anak

ay di malipasan

inadobong isda

sa toyo at suka

nang dama'y ginhawa't

mabusog na sadya

aking ihahain

sa hapag-kainan

itong inadobong

kaysarap na ulam

katoto't kumpare

tara nang kumain

lalo't gumagabi

at nang di gutumin

- gregoriovbituinjr.

04.02.2024

Pagbabasa

PAGBABASA

di lamang kabataan ang dapat magbasa

upang mabatid ang lagay ng bansa't masa

di lamang estudyante ang dapat magbasa

upang sa pagsusulit sila'y makapasa

kahit kami mang nasa panahong tigulang

ang pagbabasa na'y bisyo't naging libangan

uugod-ugod man o nasa hustong gulang

ang pagbabasa'y pandagdag sa kaalaman

sa umaga'y bibili na agad ng dyaryo

upang mabatid ang napapanahong isyu

sa hapon nama'y magbabasa na ng libro

kahit takipsilim pa ang abutin nito

hihintayin ko pa ba ang mga bubuyog

na dumapo sa rosas upang makapupog

o magbabasa hanggang araw ko'y lumubog

kapara'y nobelang sa puso'y makadurog

pagbabasa marahil ang bisyo kong tunay

kaysa manigarilyo o kaya'y tumagay

sa pagbabasa man ay nakapaglalakbay

nagagalugad ang lugar na makukulay

- gregoriovbituinjr.

04.01.2024