Pag nag-1-2-3 ang nagpaputok ng baril

PAG NAG-1-2-3 ANG NAGPAPUTOK NG BARIL

madalas ay di nakikilala kung sino

ang minulan ng ligaw na balang kumitil

sa buhay ng bata o tinamaan nito

walang makapagturo kung sino ang dahil

o kaya'y nagwa-wantutri o tumatakbo

yaong suspek sa pagpapaputok ng baril

dapat maging alerto ngayong Bagong Taon

baka may matamaan ng ligaw na bala

dapat managot ang may kagagawan niyon

lalo kung may nabiktima, may nadisgrasya

paano kaya kung sa anak mo bumaon

ang balang ligaw, tiyak sigaw mo'y hustisya!

pag nagwantutri ang nagpaputok ng baril

paano pa kaya tiyak siyang madakip

bago pa mangyari, dapat siyang mapigil

upang ating mga anak ay di mahagip

- gregoriovbituinjr.

12.31.23

Mag-ingat sa Paputok na Goodbye Daliri

MAG-INGAT SA PAPUTOK NA GOODBYE DALIRI

ah, mag-ingat sa paputok na samutsari

baka matamaan at biglang mapalungi

may Sinturon ni Hudas, Bin Laden, Kabasi,

may Bawang, Goodbye Philippines, Goodbye Daliri

bata pa ako'y kayrami nang naputukan

ng labintador na anong lalakas naman

kayrami ngang isinugod sa pagamutan

pati ligaw na bala ay may natamaan

panoorin ang balita sa telebisyon

kasiyahang nauwi sa disgrasya'y komon

mga naputuka'y tila bata-batalyon

ganyan madalas ang ulat pag Bagong Taon

naroo't tangan ng kanyang Lola ang kamay

ng apo na nagmistulang bawang at gulay

naputukan ng Super Lolo, ay, kaylumbay

kinabukasan niya'y nasayang na tunay

di man iyon tinawag na Goodbye Daliri

mapapaisip ka kapag gayon ang sanhi

kapitalista lang ang tumubo't nagwagi

di nila sagot ang nawalan ng daliri

- gregoriovbituinjr.

12.31.23

* litrato mula sa google

12.31.23 (Sa huling araw ng taon)

SA HULING ARAW NG TAON

pinagmasdan ko ang kalangitan

maulap, nagbabanta ang ulan

bagamat umaaraw pa naman

butas na bubungan na'y tapalan

bagamat kaunti lang ang handa

mahalaga tayo'y mapayapa

ramdam ang saya sa puso't diwa

kahit walang yaman at dalita

mamayang gabi'y magpapaputok

uulan ng sangkaterbang usok

na talagang nakasusulasok

habang Bagong Taon na'y kakatok

mag-ingay lang tayo't magtorotot

magbigayan, walang pag-iimbot

pawang saya sana ang idulot

ng Bagong Taon, hindi hilakbot

wala sanang salbaheng bibira

iputok ang baril na kinasa

wala na sanang ligaw na bala

na magliliparan sa kalsada

- gregoriovbituinjr.

12.31.23

12.31.23 (Sa Bisperas ng Bagong Taon)

12.31.23

SA BISPERAS NG BAGONG TAON

nais kong magbilin sa bisperas ng Bagong Taon

huwag magpaputok ng baril, pakinggan mo iyon

ah, kayrami nang batang nakitil ang buhay noon

hustisya ang sigaw sa alaala ng kahapon

halina't Bagong Taon ay salubunging masaya

na walang batang natamaan ng ligaw na bala

magkita, kumustahan, buhay ay bigyang halaga

buting huwag magpaputok kaysa makadisgrasya

ayon sa tradisyon, dapat yanigin ng paputok 

ang Bagong Taon sa kanyang pagdatal at pagpasok

upang kamalasan daw ay palayasin sa usok

subalit kayrami nang nadisgrasya't nangalugmok

ilan na bang bata ang naputulan ng daliri

dahil lamang nagpaputok, labintador ang sanhi

ligaw na bala pa'y nakapatay, nakamumuhi

paano ba wawakasan kung tradisyon na'y mali?

- gregoriovbituinjr.

12.31.23

https://www.philstar.com/pilipino-star-ngayon/bansa/2021/01/01/2067529/12-anyos-patay-sa-ligaw-na-bala-ngayong-bagong-taon-injuries-bumaba-ng-85

http://www.bomboradyo.com/news/top-stories/item/38120-sana-wala-nang-madagdag-sa-22-stray-bullet-victims

https://www.rappler.com/nation/79744-christmas-new-year-stray-bullet-incidents/

Pag ayaw, huwag. Wala siya sa mood.

PAG AYAW, HUWAG. WALA SIYA SA MOOD.

Dalawang pusa'y aking pinanood

kung saan pusang puti'y nakatanghod

sa isa pang pusa't siya'y sumugod

upang katalikin itong may lugod

tangi kong sabi nang sila'y magbukod:

"Pag ayaw, huwag. Wala siya sa mood."

- gregoriovbituinjr.

12.25.2023

* ang bidyo ng dalawang pusa ay makikita sa kawing na: https://fb.watch/paxd8FlAtp/

Bata sa Gaza, hanap ni Santa

BATA SA GAZA, HANAP NI SANTA

walang Pasko sa Gaza

dumating man si Santa

mga bata'y wala na

ibibigay ni Santa'y

regalo sa kanila

ngunit nasaan sila?

mga bata'y patay na?

natamaan ng bala?

nabagsakan ng bomba?

inosente'y biktima

mga bata'y wala na

napaluha si Santa

- gregoriovbituinjr.

12.25.2023

* litrato mula sa fb page na Tribung Tagalog na nasa kawing na:  https://www.facebook.com/photo/?fbid=1397063814529032&set=a.101671560734937

Tula ko'y tulay

TULA KO'Y TULAY

tula'y kinakatha tuwina

madalas sa gabi't umaga

pagtula'y bisyo ko talaga

iyon ang aking kaluluwa

ang tula ko'y tulay sa tanan

kaya ako'y tulay din naman

tulay na aapak-apakan

at nagsisilbi ring dugtungan

ng magkalayong mga pulo

na kung walang balsa'y dadako

tulay din sa pagkakasundo

at sa mutyang pinipintuho

tula ko'y tulay at daanan

patungong sinta o digma man

tulay sa ating karapatan

at upang hustisya'y makamtan

tulay nang tao'y magkalapit

nang magkita ang magkapatid

mahaba man ito't maliit

mahalaga'y nakakatawid

tulay ay matulaing pook

kahit masaya man o lugmok

tula'y sa dibdib nakasuksok

na nasang iyon ay maarok

- gregoriovbituinjr.

12.16.2023

Ang bantay

ANG BANTAY

di ka basta makaparada

pagkat anong higpit ng bantay

kahit pa ika'y bumusina

o sa daan pa'y maglupasay

pag nagpilit baka mangalmot

pag sasakyan mo'y hinambalang

ramdam mong nakakapanlambot

pag ganyang bantay ay kaytapang

kanino ba siyang alaga

baka gutom na sa maghapon

bigyan kaya ng pritong isda

nang siya'y maging mahinahon

ganoon nga ang ginawa ko

at nai-park ang motorsiklo

- gregoriovbituinjr.

12.15.2023

Kaybigat o kaygaan?

KAYBIGAT O KAYGAAN?

magwalis-walis agad

pag maagang nagmulat

kaypangit kung bumungad

ay naglipanang kalat

isa itong tungkulin

na gawin ng taimtim

agiw man ay tanggalin

upang di maging lagim

kung lugar ay magulo

kaybigat sa loob mo

mag-iinit ang ulo

di makapagtrabaho

kung iyong malinisan

ang bahay at bakuran

opisina't daanan

madarama'y kaygaan

- gregoriovbituinjr.

12.15.2023

Notbuk

NOTBUK

dala ko lagi ang aking notbuk

na tipunan ng anghang at bukbok

na salitang minsa'y di maarok

mga paksang aking sinusubok

balang araw ito'y bubuklatin

upang natalang paksa'y namnamin

may salitang dapat pang hasain

nang maging armas ng diwang angkin

nagsusungit man ang kalangitan

patuloy akong mananambitan

upang mahanap ang katugunan

sa sigwa't suliranin ng bayan

isusulat kita, minumutya

sa aking kwaderno, puso't diwa

ang pluma ko'y laging nakahanda

umibig man o dugo'y bumaha

- gregoriovbituinjr.

12.15.2023

Likis - pagsukat ng sirkumperensya

LIKIS - PAGSUKAT NG SIRKUMPERENSYA

naintriga ako sa tanong sa palaisipan

"pagsukat ng sirkumperensya", anong katugunan

di nagsirit, sinagot muna'y pababa't pahalang

hanggang lokal na salitang LIKIS ang natagpuan

LIKIS ang tawag sa pagsukat ng sirkumperensya

sirkumperensya nama'Y LIKOS sa Waray talaga

LIKIS ang pagsukat ng LIKOS, mapapatango ka

sa palaisipan nati'y nahahasa tuwina

sa geometriya, ang LIKOS ang sukat ng bilog

pag binuksan at inunat, itinuwid ang hubog

o yaong perimetro, haba ng arko ng bilog

LIKIS at LIKOS, nalito ba't salita'y kaytayog?

LIKIS at LIKOS ay likas pala nating salita

salamat at natagpuan din ang ganyang kataga

na magagamit sa sipnayan, liknayan, pagtula

lalo na sa pagtataguyod ng sariling wika

- gregoriovbituinjr.

12.14.2023

* mula sa Krosword Puzzle Aklat 2, Tanong 8 Pababa, pahina 56

* mula sa UP Diksiyonaryong Filipino, pahina 698

* sipnayan - math; liknayan - physics

Binendahan

BINENDAHAN

patay na kuko'y aking ginupit

pagkat bumuka't baka sumabit

ako na'y tinulungan ni misis

at daliri sa paa'y nilinis

nilagyan ng agwa oksenada

daliri ko'y bumula talaga

ang daliri kasi'y kaydumi na

nilagay pa'y betadayn at gasa

buti't tinulungan ng maybahay

pagkat naritong di mapalagay

anong sanhi ng kukong namatay?

sa balat ay kusang humiwalay

ang bilin ni misis ay tandaan

paa't daliri'y dapat ingatan

huwag hahayaang masugatan...

kundi'y baka lumala pa iyan

- gregoriovbituinjr.

12.12.2023

Pusa na naman

PUSA NA NAMAN

"Be kind to animals."

ah, isang pusang gala na naman

ang humilig sa aking kandungan

aba'y bakit ako nilapitan

siya'y akin na lang hinayaan

may natira pa akong pagkain

at naisip kong aming hatiin

hasang, ulo't tinik, kanya lang din

habang laman ng isda sa akin

o, di ba't ito'y hating kapatid

upang gutom namin ay mapatid

may kasabihan ngang aking batid:

"Be kind to animals" yaong hatid

nadama kong siya'y tuwang-tuwa

bagamat siya'y di ko alaga

nangapitbahay lang siyang sadya

at sa akin na'y nangayupapa

- gregoriovbituinjr.

12.12.2023

Patay na kuko'y ginupit

PATAY NA KUKO'Y GINUPIT

itong patay kong kuko

ay agad kong ginupit

buka na kasi ito

subalit di masakit

ito'y tubuan kaya

ng panibagong kuko?

sadyang nakabibigla

kung mawala na ito

kung iyan ang mangyari

ay tatanggapin na lang

wala nang masasabi

kundi paa'y ingatan

kuko lang ang namatay

daliri'y nariyan pa

mabuti't nabubuhay

at nakasisipa pa

- gregoriovbituinjr.

12.12.2023

Patay na kuko

PATAY NA KUKO

lubos ka bang makikiramay

sa aking mga kukong patay

walang sakit akong nadama

tanong ko'y ganyan ba talaga?

nitong nakaraan, natanggal

ng kusa ang isa kong ngipin

walang kirot, di naman bungal

di ko batid bakit ganyan din

nang ang paa ko'y nagkapaltos

wala ring hapding naramdaman

sa mahabang lakad naubos

itong lakas ko't ng katawan

bakit ba tila manhid ako

na dapat dama ko ang sakit

paltos, ngipin, patay na kuko

dama ko lang ay hinanakit

- gregoriovbituinjr.

12.10.2023

Tambay sa lababo

TAMBAY SA LABABO

tambay na naman sa lababo si alaga

animo siya'y mandirigmang laging handa

pahingahan niya'y takbuhan din ng daga

minsan bubuwit ay sinagpang niyang bigla

kaysarap haplusin ng kanyang balahibo

at pagmasdan ang tahimik niyang pagtakbo

sasalubong agad pag dumarating ako

may ibinubulong na tila ba ganito:

"May isda ka bang dala?" ang tanong sa akin

kung tao siya'y batid na ang sasabihin

kaya lagi akong may tira pag kumain

isda'y kakainin niya't ayaw ng kanin

dalawang taon na siya't nakapagsilang

ng mga kuting na bagong aalagaan

salamat naman, Muning, ikaw ay nariyan

na laging nasa tabi, isang kaibigan

- gregoriovbituinjr.

12.09.2023

Alaga

ALAGA

muli kaming nagtagpo ng alaga

mula sa mahaba kong pagkawala

ngayon ay malaki na silang pusa

ako'y nakilala pa nilang sadya

nagsilapitan nang makita ako

gutom at ngumingiyaw silang todo

hinaplos-haplos ko sila sa ulo

at sa maganda nilang balahibo

naisip kong ibigay ang natira

ko sa pinritong isda sa kanila

tulad noon, kami'y hati talaga

buntot, tinik, laman, ulo't iba pa

nakita ko rin ang iba pang kuting

sa labas, may ibang nagpapakain

labing-isa noon ang alagain

may ibang buhay na't kaylaki na rin

- gregoriovbituinjr.

12.04.2023

Maulap ang kalangitan

MAULAP ANG KALANGITAN

maulap ang kalangitan

kapara ng saloobin

kailangang paghandaan

bawat unos na parating

upang di maging ligalig

pag rumagasa ang baha

nang di umabot ang tubig

sa sahig ng dusa't tuwa

nais kong sundin ang payo

ng babaylan, guro't paham

madama man ang siphayo

iyan din ay mapaparam

sa madalas na pagnilay

sa langit natitigagal

bilin ng aking maybahay

mag-ingat ka lagi, mahal

- gregoriovbituinjr.

12.04.2023

Muling nilay matapos ang lakad

MULING NILAY MATAPOS ANG LAKAD

naroon lang daw ako sa loob ng tula

na nakapiit sa saknong, sukat at tugma

ako ba'y laya na pag binasa ng madla

o sa kawalan pa rin ay nakatulala

ngunit naglakad kami mula kalunsuran

mula Maynila hanggang pusod ng Tacloban

at itinula ang mga nadaraanan

itinudla ang mga isyu't panawagan

nailarawan ba ang sangkaterbang luha

ng nangalunod at nakaligtas sa sigwa

dahil sa ngitngit ni Yolandang rumagasa

tula nga ba'y tulay tungo sa pag-unawa

ah, nakapanginginig ng mga kalamnan

ang samutsaring kwento't mga karanasan

masisingil pa ba ang bansang mayayaman

na sa nagbabagong klima'y may kagagawan

- gregoriovbituinjr.

Tacloban City, 11.09.2023

* Climate Walk 2023

Pahinga muna, aking talampakan

PAHINGA MUNA, AKING TALAMPAKAN

pahinga muna, aking talampakan

at narating na natin ang Tacloban

nagpaltos man sa lakad na sambuwan

ay nagpatuloy pa rin sa lakaran

tuwing gabi lang tayo nagpahinga

lakad muli pagdating ng umaga

na kasama ang ibang mga paa

sa Climate Walkers, salamat talaga

- gregoriovbituinjr.

Tacloban City, 11.07.2023

* Climate Walk 2023

Mahalaga'y naririto pa tayo

MAHALAGA'Y NARIRITO PA TAYO

mahalaga'y naririto pa tayo

patuloy ang lakad kahit malayo

tahakin man ay kilo-kilometro

ngunit isa man ay di sumusuko

nagkapaltos man yaring mga paa

nagkalintog man yaring talampakan

nagkalipak man, mayroong pag-asa

tayong natatanaw sa bawat hakbang

ilang araw pa't ating mararating

ang pusod ng Tacloban, nang matatag

ang tuhod, paa, diwa't puso natin

na naglalakad nang buong pagliyag

- gregoriovbituinjr.

kinatha ng umaga ng 11.05.2023

Calbiga, Samar

* Climate Walk 2023 

Tugon sa pagbigkas sa aking tula

TUGON SA PAGBIGKAS NG AKING TULA

maraming salamat, mga kaPAAtid

sa inyong pagbigkas ng tulang nalikha

upang sa marami'y ating ipabatid

isyung ito'y dapat pag-usapang sadya

huwag nang umabot sa one point five degrees

ang pag-iinit pa nitong ating mundo

kaya panawagan nating Climate Justice

nawa'y maunawa ng masa't gobyerno

mahaba-haba pa yaring lalandasin

maiaalay ko'y tapik sa balikat

ang binigkas ninyo'y tagos sa damdamin

tanging masasabi'y salamat, Salamat!

- gregoriovbituinjr.

11.02.2023

* ang pinagbatayang tula ay kinatha noong Oktubre 11, 2023 na may pamagat na "Pagninilay sa Climate Walk 2023"; binigkas isa-isa ng mga kaPAAtid sa Climate Walk ang bawat taludtod ng tula

* ang bidyo ng pagbigkas ng tula ay nasa pahina ng Greenpeace Southeast Asia, at makikita sa kawing na:https://fb.watch/omJl961Sel/

Pag sabay daw umaaraw at umuulan

PAG SABAY DAW UMAARAW AT UMUULAN

pag sabay daw umaaraw at umuulan

sabi nila'y may kinakasal na tikbalang

marahil ay ibang paniniwala iyan

ang totoo, climate change na'y nararanasan

halina't dinggin ang awit ng Rivermaya

"Umaaraw, Umuulan" ang kinakanta

"Ang buhay ay sadyang ganyan," sabi pa nila

datapwat di sadyang ganyan, may climate change na

patuloy na ang pagbabago ng panahon

nang magsunog na ng fossil fuel at karbon

paggamit nito'y dapat nang wakasan ngayon

na ating panawagan sa maraming nasyon

sabihin mang may tikbalang na kinakasal

aaraw, biglang uulan, di na natural

gawa ng tao ang climate change na umiral

na dapat lutasing isyung internasyunal

- gregoriovbituinjr.

10.17.2023

* Climate Justice Walk 2023

* sinulat ng madaling araw sa Gumaca, Quezon, 

* litratong kuha ng makatang gala bago magsimula ang lakad

Ang adhika ng Climate Walk

ANG ADHIKA NG CLIMATE WALK

bakit ba namin ginagawa ang Climate Walk

bakit ba raw di na lang idaan sa TikTok

aming aspirasyon ay di agad maarok

mula Maynila hanggang Tacloban ang rurok

sa isang dekada ng mga nangalugmok

sa bagyong Yolanda, kaya nagka-Climate Walk

nais naming makibahagi sa paglutas

ng krisis sa klima kaya ito'y nilandas

na kung sa ngayon, ang umaga'y nagniningas

saka biglang ambon, uulan ng malakas

ang timpla ng daigdig ay di na parehas

ang climate emergency na'y dapat malutas

dinadaanan nami'y mga bayan-bayan

at sa mga tao'y nakipagtalakayan

nang climate emergency ay mapag-usapan

mga dahilan ng krisis ay mapigilan

pagsunog ng fossil fuel at coal, wakasan

Climate Walk, aming misyon at paninindigan

- gregoriovbituinjr. 

10.16.2023

* Climate Justice Walk 2023

* sinulat ng madaling araw sa tinulugang kumbento ng mga pari sa Lopez, Quezon

Jollibee Lopez

JOLLIBEE LOPEZ

nadaanan lang ang patalastas na iyon

na kaagad naman naming ikinatuwa

habang kami'y naglalakad buong maghapon

ay napatigil doong tila natulala

may makakasalubong ba kaming artista?

kamag-anak marahil ni Jennifer Lopez

na sikat sa pag-awit at sa pelikula

sapagkat ang nakasulat: Jollibee Lopez

sa Lopez, Quezon ay dumaraan na kami

na naglalakad sa misyong Climate Justice Walk

ngalan ng baya'y apelyido ni Jollibee

bubungad sa bayan kung saan ka papasok

may Jollibee Sariaya, Jollibee Lucban,

Jollibee Gumaca, ngayon, Jollibee Lopez

salamat sa kanya, pagod nami'y naibsan

sa kilo-kilometrong lakad na mabilis

- gregoriovbituinjr.

10.15.2023

* Climate Justice Walk from Manila to Tacloban

Tuloy ang laban! Tuloy ang lakad!

TULOY ANG LABAN! TULOY ANG LAKAD!

"Tuloy ang laban! Tuloy ang lakad!"

ito sa kanila'y aking bungad

nang climate emergency'y ilahad

saanmang lugar tayo mapadpad

wala sa layo ng lalakarin

kahit kilo-kilometro man din

sa bawat araw ang lalandasin

mahalaga, tayo'y makarating

tagaktak man ang pawis sa noo

magkalintog man o magkakalyo

dama mang kumakalas ang buto

may pahinga naman sa totoo

ngunit lakad ay nagpapatuloy

dahon kaming di basta maluoy

sanga ring di kukuya-kuyakoy

kami'y sintatag ng punongkahoy

- gregoriovbituinjr.

10.14.2023

* kuha sa Lucena City ni A. Lozada

Pahinga muna

PAHINGA MUNA

ah, kailangan ding magpahinga

matapos ang mahabang lakaran

upang katawa'y makabawi pa

lalo na yaring puso't isipan

nagpapahinga ang pusa't tao

o sinupamang bihis at hubad

matulog at magpalakas tayo

upang muli'y handa sa paglakad

habang may diwatang dumadalaw

sa guwang ng ating panaginip

animo kandila'y sumasayaw

habang may pag-asang nasisilip

kilo-kilometro man ang layo

ay aabutin ang adhikain

kaharapin ma'y dusa't siphayo

asam na tagumpay ay kakamtin

mahalaga tayo'y nalulugod

sa ating layon at ginagawa

aba'y di laging sugod ng sugod

kalusuga'y alagaang sadya

- gregoriovbituinjr.

10.14.2023

* Climate Justice Walk 2023

* kuha sa Atimonan, Quezon

Sa tulay ng Patay na Tubig

SA TULAY NG PATAY NA TUBIG

sandali kaming nagpahinga

sa Tulay ng Patay na Tubig

ano kayang kwento ng sapa

o ilog ba'y kaibig-ibig

bakit Patay na Tubig iyon

at anong natatagong lihim

naroong magdadapithapon

maya'y kakagat na ang dilim

ah, kwento'y sasaliksikin ko

bakit ba patay na ang ilog

nang lihim nito'y maikwento

bago pa araw ay lumubog

palagay ko'y matatagalan

ang balak kong pananaliksik

ngayo'y walang mapagtanungan

ngunit hahanapin ang salik

- gregoriovbituinjr.

10.12.2023

* Climate Justice Walk 2023

* habang dumadaan sa San Pablo City sa Laguna patungong Pagbilao, Quezon

* Pasasalamat sa litratong ito na kuha ni Albert Lozada, na kasama rin sa Climate Justice Walk 2023

Pagninilay sa Climate Walk 2023

PAGNINILAY SA CLIMATE WALK

O, kaylamig ng amihan sa kinaroroonan

habang nagninilay dito't nagpapahinga naman

tila ba kami'y kawan ng ibon sa himpapawid

na mga bundok at karagatan ang tinatawid

magkakasama sa dakilang misyon na Climate Walk

na climate emergency ang isa sa aming tutok

na climate justice sa bayan ay itinataguyod

mapagod man, naglalakad kami ng buong lugod

pagsama sa Climate Walk ay malaking karangalan

kaunti man ang lumahok sa mahabang lakaran

mahalaga'y maipahayag ang aming layunin

na climate emergency ay harapin na't lutasin

ipabatid ano ang adaptation, mitigation

ano ang climate fund, bakit may climate reparation

paano maghanda ang mga bansang bulnerable

Climate Justice Walk, ang pangalan pa lang ay mensahe

- gregoriovbituinjr.

10.11.2023

* kinatha sa UP Los Baños

* Climate Walk 2023

My passion

MY PASSION

walking the talk is my passion

being healthy is my reason

climate justice is a mission

for the future of this nation

- gregoriovbituinjr.

10.08.2023

* picture with my wife at the Bonifacio Shrine near Manila City Hall before joining the Manila to Tacloban Climate Justice Walk 2023

Pahinga muna ako ng isang buwan

PAHINGA MUNA AKO NG ISANG BUWAN

magpapahinga muna ako ng isang buwan

kaya mawawala ako ng panahong iyan

pagkat tutungo sa malalayong lalawigan

nang nagbabagong klima'y dalumating mataman

palalakasin ang iwing katawang pisikal

pagpapahingahin ang kaisipan o mental

pangangalagaan ang loob o emosyonal

ang isang buwan ay sandali lang, di matagal

nais ko munang magnilay, buong puso't diwa

nangamatay sa unos sa puso'y masariwa

sa malayong pook ay magtirik ng kandila

maraming salamat po sa inyong pang-unawa

maglalakad-lakad pa rin habang nagninilay

at sasamahan ang mga kapwa manlalakbay

nagbabagong klima man ay nagbabagang tunay

ay babalik na panibagong lakas ang taglay

- gregoriovbituinjr.

10.07.2023

Nang mangatok ang mga pusa

NANG MANGATOK ANG MGA PUSA

nagkumpulan na naman ang mga alaga

kinatok ako't gutom na raw silang sadya

kaya binigyan ko ng tirang pritong isda

mabusog sila'y talagang ikatutuwa

- gregoriovbituinjr.

10.06.2023

* mapapanood ang bidyo sa kawing na: https://fb.watch/nvhwzljIyj/

Kaylamlam ng umaga

KAYLAMLAN NG UMAGA

mainit ang araw ngunit malamlam ang umaga

totoo ngang dinaranas ang nagbabagong klima

ngayon ay mainit, biglang uulan, malamig na

maya-maya, bagyo'y bigla na lang mananalasa

bakit ba ganito ang dinaranas ng daigdig

paghaginit ng hangin, kaylayo pa'y maririnig

kanina'y maalinsangan, ngayo'y nangangaligkig

sa nagbabagong klima'y paano tayo titindig?

isang dekadang nakalipas, Yolanda'y naganap

nangyaring Ondoy at Yolanda'y wala sa hinagap

ngunit ngayon, climate emergency na'y nalalasap

mga bulnerableng bansa'y talagang maghihirap

anong dapat naging gawin sa climate emergency?

sa nagbabagong klima'y di tayo makakakubli

mga Annex I countries ba ang tanging masisisi?

o paglutas dito, ang mga bansa'y makumbinsi

- gregoriovbituinjr.

10.06.2023

Paalala sa palikuran

PAALALA SA PALIKURAN

sa palikuran, may paalala

itapon ng tama ang basura

tissue, wipes, napkin, tira't iba pa

di sa kasilyas, nang di magbara

payak na paalala sa tao

huwag magtapon sa inidoro

ng basura o kung anu-ano

dahil pag nagbara, ay, perwisyo!

may tamang basurahan, may waste bin

bakit ba di iyon ang gamitin

tinatamad ka? gawa'y wastuhin

kalinisan ay pakaisipin

tapon dito o doon, burara

tila walang isip sa ginawa

kalinisa'y winalang-bahala

dapat gawaing ito'y itama

- gregoriovbituinjr.

10.05.2023

* kuha ng makatang gala sa Environmental Science Institute (ESI), Miriam College, QC

Ilitaw sina Jonila at Jhed!

ILITAW SINA JONILA AT JHED!

isa na namang balitang sadyang nakalulungkot

dalawang environmental activists ang dinukot

bakit nangyayari ang ganito? nakatatakot!

dahil ba tinutuwid nila ang mga baluktot?

nais ay makataong pagtrato sa kalikasan

na tutok ay isyung Manila Bay at karagatan

pati mga reklamasyong apektado ang bayan

subalit sila'y iwinala sa Orion, Bataan

nangyari'y huwag nating ipagsawalang-bahala

baka di iyan ang huli, o iyan ang simula?

krisis sa karapatang pantao na'y lumalala

ang pagwala sa kanila'y sadyang kasumpa-sumpa

kaybata pa nila, edad bente dos, bente uno

sadyang ginigipit na ang karapatang pantao

sinisigaw namin, sana'y mapakinggang totoo:

ilitaw sina Jonila Castro at Jhed Tamano!

- gregoriovbituinjr.

09.08.2023

* Para sa detalye, basahin ang mga kawing na:

https://web.facebook.com/photo/?fbid=320724156991942&set=a.275240728206952

at https://web.facebook.com/photo/?fbid=682765210554525&set=a.620597136771333

Dagat ng basura't baradong kanal

DAGAT NG BASURA'T BARADONG KANAL

sinong maysala sa baradong kanal?

bakit dagat ng basura'y nariyan?

nang bagyo'y manalasa, natigagal

di ba't tayo rin ang dahilan niyan?

nagbarahan ang sangkaterbang plastik

sa mga baradong kanal sumiksik

naglutangan sa dagat ang basura

na kagagawan natin, ninyo, nila

anong gagawin at maitutulong?

upang basurang iyan ay tanggalin

sa dagat ng basura ba'y susuong?

upang basura'y isa-isang kunin?

baha dahil sunod-sunod ang unos

problemang ito'y ating isaayos

anong sama't basura'y inaanod

sa dagat na itong nakalulunod

- gregoriovbituinjr.

09.05.2023

* litrato mula sa pahayagang Pilipino Star Ngayon, Setyembre 4,2023, pahina 2

20 Haiku hinggil sa typhoon Haikui

20 HAIKU HINGGIL SA TYPHOON HAIKUI

ni Gregorio V. Bituin Jr.

Nananalasa ngayon sa bansa ang bansang Hanna, na ang international name ay Haikui. Sa una kong basa sa Ulat Panahon sa pahayagang Pilipino Star Ngayon, ito'y Haiku, isang anyo ng pagtulang Hapones, na may pantigang 5-7-5. Subalit nang muli kong tingnan, Haikui pala, hindi typhoon Haiku. Gayunpaman, naisipan kong kumatha ng ilang haiku hinggil sa typhoon Haikui.

Ilang pantig ba ang Haikui? Ang pronunciation o pagkabigkas sa bagyong Haikui, ayon sa http://paladinofstorms.net/cyclone/typhoon.html ay Haikui "high-kway". Ibig sabihin, dalawang pantig. Subalit maaari ring tatlong pantig dahil sa titik k.

Kaya pinakinggan ko ang bigkas sa isang balita sa bidyo na https://www.youtube.com/watch?v=ezu0aAxSYsA na may pamagat na Haikui expected to become another typhoon threat - August 29, 2023, binasa ang Haikui na haykuwi. Tatlong pantig.

Dahil may titik k, kaya ipinagpalagay ko nang tatlong pantig pati ang naunang saliksik na "high-kway. Narito ang ilang haiku na kinatha ko hinggil sa bagyong Haikui.

1

bagyong Haikui

ay kaylakas na bagyo

mag-ingat tayo

2

ang ibong gala

sa bagyo'y basang-basa

tila tulala

3

ingat sa ihi

ng daga pag nagbaha

lestospirosis

4

dyip ay tumirik

at pasahero'y siksik

sa baha't trapik

5

di pala haiku

kundi bagyong Haikui

ang pagkasabi

6

pinagmamasdan

ko ang bahang lansangan

kaligaligan?

7

ang bagyong Hanna

na Haikui rin pala

nananalasa

8

dumapong ibon

sa kawad ng kuryente

sa bagyo'y ginaw

9

mapapakain

sana ang mga anak

kahit may unos

10

pag nadisgrasya

ka sa manhole na bukas

sinong sisihin?

11

sa botang butas

pag nilusong sa baha

ay, alipunga

12

papasok pa rin

sa trabaho, baha man

nang makabale

13

hawakang husay

iyang payong mong taglay

baka matangay

14

kaygandang dilag

ang kasabay sa baha

puso'y pumitlag

15

pulos basura

sa kalye'y naglipana

anod ng baha

16

bubong na butas

aba'y tagas ng tagas

sinong gagawa

17

kayraming plastik

na nagbara sa kanal

walang magawa?

18

basa ng dyaryo

o makinig ng radyo

kapag may bagyo

19

tagas na tubig

ay ipunin sa timba

pang-inidoro

20

kapag may unos

mabuti't may PAGASA

makapaghanda

09.04.2023

Bakbak-tahong

BAKBAK-TAHONG

mas mabigat pa sa ningas-kugon
ang tinatawag na bakbak-tahong
trabaho ka ng trabaho ngunit
walang nangyayari, aba'y bakit?

gumagawa'y walang natatapos?
walang nayari, parang busabos?
ginagawa mong paulit-ulit
pala'y walang resulta, kaysakit!

kung may ugali kang bakbak-tahong
aba, ikaw ay di sumusulong
kumbaga sa barkong nakalutang
gawaing ito'y tiktik-kalawang

tiyaking ginawa'y may resulta
kung wala, panaho'y naaksaya
para kang tumatandang paurong
kung naging gawi mo'y bakbak-tahong

- gregoriovbituinjr.
09.02.2023

* bakbak-tahong - trabaho ng trabaho ngunit walang natatapos 

o nayayari, mula sa UP Diksiyonaryong Filipino, p.109

Ilog

ILOG

kailan tayo mauuntog?

upang alagaan ang ilog

at mga lugar pang kanugnog

pag araw na nati'y lumubog?

kailan pa magkukumahog?

upang alagaan ang ilog

pag tuhod na'y aalog-alog?

at mga kalamnan na'y lamog?

kahit ilog man ay di bantog

pangarap man ay di matayog

ito man lang ay maihandog

sa kinabukasan at irog

- gregoriovbituinjr.

08.26.2023

* alay na tula bilang tugon sa Right of Nature (RoN) page sa fb, sa inilabas nilang "Ang Ilog ay Buhay" na matatagpuan sa kawing na:

https://web.facebook.com/photo/?fbid=678296577678446&set=a.636241711883933

* litrato mula sa google

Maling impormasyon sa aklat na "Filipino Food"

MALING IMPORMASYON SA AKLAT NA "FILIPINO FOOD"

Maikling sanaysay at tula ni Gregorio V. Bituin Jr.

Nabili ko ang aklat na What Kids Should Know About Filipino Food, Second Edition, sa Fully Booked Gateway, Cubao, QC nito lang Abril 17, 2023. Sinulat ito ni Felice Prudente Sta. Maria, at may mga dibuho ni Mika Bacani. Batay sa pamagat, ang aklat na ito'y para sa mga tsikiting, sa mga bata, nag-aaral man o hindi. Inilathala ito ng Adarna House noong 2016.

Ano nga bang makukuhang aral dito ng ating mga tsikiting kundi tungkol sa pagkaing Pinoy? Mabatid ang iba't ibang pinagmulan at anu-ano ang mga pagkaing Pinoy mula sa iba't ibang dako ng bansa.

Subalit may nakita akong mali sa isang entri. Opo, maling impormasyon. Marahil may iba pang mali subalit hindi natin alam pa. Nakasulat sa pahina 45, sa ilalim ng talaan ng Calabarzon na mula sa Quezon province ang bagoong Balayan. Alam ko agad na mali dahil taga-Balayan, Batangas ang aking ama, at paborito kong sawsawan ang bagoong Balayan.

Sa talata ng Batangas, ito ang nakasulat: Batangas adds adobong dilaw, bulalo, maliputo, sinigang na tulingan, and tawilis.

Sa talata ng Quezon ay ito naman: Quezon brings bagoong Balayan, barako coffee, lambanog, pansit habhab, patupad rice cake, paksiw na bituka ng kalabaw, hand-size oval tamales, and sinaing na tulingan.

Sa Batangas ay kilala rin ang barako coffee at sinaing na tulingan. Subalit hindi sa Quezon mula ang bagoong Balayan, kundi sa Balayan, Batangas.

Marahil, ininebenta rin ang produktong bagoong Balayan sa ilang bayan sa Quezon at patok ito roon. Kaya ipinagpalagay ng awtor na ang bagoong Balayan ay mula sa lalawigan ng Quezon, subalit kung nagsaliksik lamang siya, at marahil ang nag-edit ng kanyang aklat, makikitang mali ang entri na iyon sa aklat. Na ang bagoong Balayan pala ay produktong galing sa Balayan, Batangas.

Marahil sa Ikatlong Edisyon ng nasabing aklat ay maiwasto na ang maling entri.

Ginawan ko ng tula ang usaping ito:

KAMALIAN SA LIBRONG "FILIPINO FOOD"

sa aklat na Filipino Food ay may kamalian

mula raw sa Quezon province ang bagoong Balayan

mali po ito't dapat itama, batid ko iyan

pagkat ama ko'y Balayan, Batangas ang minulan

aklat itong nagbibigay ng maling impormasyon

sa mga batang baka nagbabasa nito ngayon

ano bang dapat gawin upang maitama iyon

sikat na Adarna House pa ang naglathala niyon

marahil nang minsang nagpa-Quezon ang manunulat

ay doon nga natikman ang bagoong na maalat

habang kumakain at nagsasaliksik ngang sukat

sa kwadernong dala'y agad niya iyong sinulat

subalit dapat nilaliman ang pananaliksik

lalo't sa impormasyon ang libro'y siksik at hitik

di napansin ng editor? o di na lang umimik?

aba, ito po'y iwasto nang walang tumpik-tumpik

08.25.2023