Sa Daang Mulawin

SA DAANG MULAWIN

ako si Agilus at siya naman si Alwina

sa mundo ng mga Mulawin ay magkapareha

sa daigdig ng mga taong ibon sumisinta

ngunit handang magtanggol laban sa mga Ravena

minsan ay napapunta ako sa Daang Mulawin

sa isang lalawigang doon nagnilay-nilay din

ng samutsaring nangyari't paksa sa mundo natin

na nagpatibay sa aking prinsipyo't adhikain

payak lamang ang hinahangad ko sa iwing buhay

na aking Alwina'y makasama sa tuwa't lumbay

na karapatang pantao't hustisya'y kamting tunay

na uring manggagawa sa layon ay magtagumpay

narito man sa Daang Mulawin, may nalilirip

punong mulawin ay alagaan nati't masagip

laban sa kapitalismong tubo ang sinisipsip

pagdurog sa sistemang bulok na'y di panaginip

- gregoriovbituinjr.

06.30.2022

Paskil

PASKIL

nadaanan kong muli ang paskil

kaya naroong napapatigil

baligtad ba'y ginawa ng sutll?

basura'y lipana't di matigil

paalala nga'y "Bawal magkalat"

habang pader ay tadtad ng sulat

na tila may isinisiwalat

na kung titiga'y di madalumat

O, kalikasan, kapaligiran!

magtatanghal pa ba sa lansangan?

baka, kung di maalibadbaran

sa paligid na panonooran

huwag magkalat, dapat mabatid

pagnilayan ang mensaheng hatid

madaling maunawa, kapatid

na maraming bagay ay di lingid

upang di tayo mapariwara'y

dinggin naman yaong paunawa

upang kung dumaan man ang sigwa'y

di malunod sa basura't baha

- gregoriovbituinjr.

06.29.2022

Dagok

DAGOK

paano ba natin ginagalang ang mambabasa

kung kathang tula sa kanila'y nakakaumay na

may isyu't mensahe kang nais mong mabatid nila

subalit tula mo'y may talinghaga't kariktan ba?

may adhikain ang makatang isinasabuhay

sa ilalim ng tanglaw ng musa napagninilay

na bago pa siya hiranging kalaban at bangkay

mensahe'y ipaalam, masa'y pakilusing tunay

kalikasan, kapaligiran, kariktan, katwiran 

talinghaga, manggagawa, nagdaralita, bayan

lansangan, karapatan, katarungang panlipunan

sinuman, anuman, saanman, paano, kailan

bihirang may mag-like sa mga tula ko sa pesbuk

tanda bang ako'y dapat tumigil, di ko maarok

patuloy lang ako sa pagkatha, ito ma'y dagok

baka may mamulat sa sistemang di ko malunok

- gregoriovbituinjr.

06.26.2022

Nauupos

NAUUPOS

naupos ako't kayraming upos

na sa paligid ay di maubos

kalikasa'y nakawawang lubos

tila ba tayo na'y kinakalos

upos na tila ba anong lupit

sa laot ng linggatong ay dapit

na di maawat ang makukulit

tapon ay upos na humahaplit

kailan ba ito magwawakas?

upang kalikasa'y mailigtas

tila mundo'y nagkalugas-lugas

na di batid paano malutas

buti't ginagawan ng paraan

na pansamantalang kalutasan

tulad ng paglikha ng titisan

o ashtray na upos ay tapunan

tayo kaya'y bakit urong-sulong?

sa isyung ito'y di makatulong?

yaring problema'y saan hahantong?

kung di malutas ng marurunong

- gregoriovbituinjr.

06.26.2022

Alagata

ALAGATA

pumatak na naman ang ulan habang nakikinig

ng talakayan sa zoom na halos di na marinig

ang tagapagsalita sa tinuran niyang tindig

hinggil sa ilang isyung pambayan at pandaigdig

may bagyo ba? anong pangalan? hanggang pinasok ko

ang mga damit na nakasampay sa labas, dito

ko naalagata paano tutugon ng wasto

hinggil sa papainit na klima sa ating mundo

isinuot ko ang naitagong pantalong kupas

na alaala ng kabinataan kong lumipas

habang pang-itaas ay kamisetang walang manggas

nasa diwa yaong pagtahak sa putikang landas

gabi, naririto't di pa rin dalawin ng antok

ang pusa'y nag-aabang sa labas, may inaarok

ako, mailalagay kaya ang dukha sa tuktok?

marahil, kung mapapalitan ang sistemang bulok

- gregoriovbituinjr.

06.23.2022

Kailangan ka

KAILANGAN KA

bayani ay kailangan

ng ating kapaligiran

at daigdig na tahanan;

ikaw ba'y isa na riyan?

daigdig ay gawing lunti

basura'y di maging gawi

baluktot ay mapapawi

kung iwawasto ang mali

sinong magtutulong-tulong

kundi tayo-tayo ngayon

buti ng mundo'y isulong

tungkuling napapanahon

kung gawin ang sinasabi

upang sa mundo'y mangyari

ang dito'y makabubuti 

Igan, isa kang bayani

- gregoriovbituinjr.

06.22.2022

Alapaap

ALAPAAP

madalas ay napapatingala

upang titigan ang alapaap

na ang hubog ay kaygandang sadya

nais tuloy marating ang ulap

baka naroroon ang diwata

magandang musang nasa hinagap

inaawitan ang mga tala

habang pipit ay sisiyap-siyap

sa toreng garing, makata'y wala

nasa putikang sisinghap-singhap

kasama ang dukha't manggagawa

lipunang makatao ang hanap

may tungkuling gagawin sa bansa

paano lalabanan ang korap

paano durugin ang kuhila

at pagkaisahin ang mahirap

narito akong nakatingala

habang kandila'y aandap-andap

gamugamo'y biglang nangawala

nasunog ang pakpak sa sang-iglap

- gregoriovbituinjr.

06.21.2022

Puna

PUNA

sementado na nga, papatungan pa ng aspalto

dahil ba katapusang buwan na nitong pangulo?

kaya kailangang gamitin ang natirang pondo

dahil pondong di ginamit, isasauli ito

kaya kahit sementado na ang nasabing daan

upang magamit ang pondo'y mag-aaspalto naman

imbes ibigay bilang ayuda sa mamamayan

gumawa ng proyektong di pa naman kailangan

anong epekto sa mamamayan ng ganyang gawa?

pag umulan, bumagyo o nanalanta ang sigwa

tataas ang kalsada't sa bahay na magbabaha!

di ba nila naisip ang kanilang malilikha?

sementado na, aaspaltaduhin pa, ay, astig!

aba, iyan ang pagtingin ko, ha, di nang-uusig

ay, huwag ka sanang masaktan sa iyong narinig

pondo ng bayan, gamiting tama, huwag manglupig!

- gregoriovbituinjr.

06.21.2022

Sunken garden

SUNKEN GARDEN

kaysarap na tambayan ang paligid na mapuno

dinig mo ang mga kuliglig sa pag-aawitan

animo kuliglig ay naghahandog ng pagsuyo

sa kasintahan o marahil sa sangkatauhan

kaylinis dito't anong sarap ng simoy ng hangin

tila walang kalat maliban sa balat ng kendi

kaysarap magpahinga't nakaraan ay nilayin

tulain ang karanasan gaano man katindi

tila ba nasa kanayunan at ako'y malusog

tila ba walang karamdaman o anumang sakit

narito ako sa gubat sa lungsod, aking irog

paligid ay dinaramang nakatitig sa langit

sa panahong ganito, itinutula'y pag-ibig

sa ibang panahon, itinutula'y isyu't tindig

- gregoriovbituinjr.

06.18.2022

Dalawang puno

DALAWANG PUNO

animo'y binti ng kapre

ang mga naroong puno

na sa aking guniguni

ay bigla namang naglaho

totoo kayang may kapre,

manananggal at tikbalang?

gaano sila kalaki?

sila ba'y may pusong halang?

nakunan ko ng litrato

ang dalawang punong iyon

dahil iba ang sipat ko

gana ng imahinasyon

namalikmata na naman

sa pagpitik ng kamera

di ba nagulumihanan

sa mga pinagkukuha?

- gregoriovbituinjr.

06.18.2022

Boteng plastik

BOTENG PLASTIK

mga walang lamang boteng plastik

nakita kong doon nakasiksik

sa diwa ko'y tila itinitik

kaytagal kung gagawing ekobrik

marahil gawing paso't pagtamnan

ng binhi't palaguing halaman

tamnan ng gulay, gawing gulayan

okra, munggo, sitaw, o anuman

basurang plastik na'y tambak-tambak

sa mundong tila ginawang lusak

plastik ba'y saan dapat ilagak?

ibalik sa pabrika ang linsyak!

isang pansamantalang solusyon

ang ekobrik na gawa ko ngayon

minsan, nakakatamad na iyon

lalo't mag-isa lang ako roon

magandang bukas nitong daigdig

ang layon ko kaya aking ibig

makatulong gamit yaring bisig

mundo'y sagipin ang aking tindig

- gregoriovbituinjr.

06.16.2022

* litratong kuha ng makatang gala sa opis na pinupuntahan

Strawberry moon

STRAWBERRY MOON

gaano kaygandang pagmasdan ang Strawberry Moon

magkukulay strawberry kaya ang buwan ngayon

ngunit maulap ang kalangitan, panay ang ambon

magbakasakali tayo, abangan pa rin iyon

ihanda ang mga mata, pati iyong kamera

bakasakali lang na makunan mo ng maganda

o kaya'y tandaan, ilarawan sa alaala

at baka may makatha ka pang tula o istorya

O, Strawberry Moon, pagdalaw mo'y makasaysayan

anong hiwagang mayroon na dapat kang pagmasdan?

lalo sa aking plumang may kung anong hinahawan

pag-iral mo sa siyensya ba'y anong kahulugan?

karagatan ba'y taog muli pag nagpakita ka?

o sa Musa ng Panitik ay inspirasyon kita?

daraan ba'y matinding sigwa kaya nagpakita?

o tulad ng Strawberry, may masaganang bunga?

- gregoriovbituinjr.

06.14.2022

* taog - high tide

* batay sa balita ni Mang Tani Cruz sa GMA7

Pita

PITA

dinggin mo ang tinig
ng ating daigdig;
kung pulos ligalig,
wala bang pag-ibig?

tingni ang alindog
ng dagat at ilog;
sa basura'y lubog
ang mundo kong irog.

halina't magtanim
ng punong malilim,
ng adhikang atim,
ng pagsintang lihim.

ating alagaan
ang kapaligiran
at ang kalikasang
dapat mapagyaman.

haynaku, haynaku!
di po ito hayku..
ang panawagan ko
sana'y dinggin ninyo

ang hanap ng ibon
ay saan hahapon
sa sangang mayabong
o kawad lang doon?

- gregoriovbituinjr.
06.12.2022

Ang pokpok

ANG POKPOK

mababa rin kaya ang lipad ng nasabing Pokpok

iyon ang tawag sa ibong animo'y kumakatok

ngunit huni pala iyong tila ba nanghihimok

na sa kanyang lungga tumuloy sinumang nalugmok

upang bigyan niya ng tunay na kaligayahan

upang nararanasang lumbay ay makalimutan

upang madama ang luwalhati sa kalangitan

upang ipinagbabawal daw ay iyong matikman

maagang bahagi pa lang ng buhay ko'y naakit

sa mga pokpok na pag iyong nakita'y kayrikit

tila baga ibong ito iwing puso'y binitbit

upang sa saya'y dinggin ang maingay niyang awit

O, pokpok, gaano ba kababa ang iyong lipad

upang mga nangalulungkot ikaw ay mahangad

upang sa alay mong pagsinta sila'y magbumabad

ang tunay mo bang layunin ay iyong inilantad

- gregoriovbituinjr.

06.06.2022

* litrato mula sa artikulong "Meet the Pokpok: A Noisy and Colorful Bird of the Philippines" na nalathala sa esquiremag.ph

Tula sa WED2022

SA DAIGDIGANG ARAW NG KAPALIGIRAN

kayraming gagawin, masdan mo ang kapaligiran

pakinggan ang awitin ng Asin sa kalikasan

polusyon, upos, plastik, basura, klima rin naman

sa mga suliraning ito'y anong kalutasan

kayrumi ng Ilog Pasig, ng karagatan natin

nakakalbo ang kagubatan, halina't magtanim

kayraming isyung dapat isipin anong gagawin

tulad sa Marcopper na nawasak yaong lupain

Ondoy, Yolanda, climate change, matitinding daluyong

pang-unawa't pagbibigkis nga'y dapat maisulong

maraming magagawa, lalo't magtutulong-tulong

lalo't bukás ang isipan sa isyung patung-patong

ngayong World Environment Day, ikalima ng Hunyo

tinakdang petsa para sa kalikasan at tao

ang nagbabagong klima'y nararamdamang totoo

isyu rin ang plantang coal at pagmimina sa mundo

makiisa na sa pagkilos laban sa plantang coal

isang sanhi kaya klima'y nagkakabuhol-buhol

sa pagtatayo ng dambuhalang dam na'y tumutol

buhay at kultura ng katutubo'y ipagtanggol

di na dapat paabutin pa sa one point five degree

ang pag-iinit nitong mundo, huwag isantabi

ang isyung ito't talagang di na mapapakali

maraming lulubog na isla pag ito'y nangyari

sa laot, kinakain na ng isda'y microplastic

ah, di na mabilang ang upos at basurang plastik

naggugupit na ng plastik upang gawing ekobrik

pagbabakasakali rin ang proyektong yosibrik

ngayong World Environment Day, pag-isipan nang lubos

ang mga isyung nabanggit, tayo na'y magsikilos

para sa kinabukasan, bayan at masang kapos

upang sa mga isyung ito, tao'y makaraos

- tula't litrato ni gregoriovbituinjr.

06.05.2022

Pagmumuni

PAGMUMUNI

I

patumpik-tumpik pa rin sa gaod

habang nananakit ang gulugod

nasa balsa'y nagpapatianod

aba'y di ito nakalulugod

kundi'y sabay-sabay malulunod

kung basta na lang maninikluhod

sa naghahari-hariang "lingkod"

nasa tabing-tabi'y di umisod

II

babasahin ko ang pangungusap

ng makatang lumaki sa hirap

baka makuha sa isang iglap

ang taludtod niyang hinahanap

baka maluha sa isang irap

ng dalagang aking pinangarap

buhay ko man ay aandap-andap

ngunit ayokong kita'y maghirap

III

nais kong mag-araro sa bukid

kasama yaong mga kapatid

kahit paano'y may nababatid

nang gutom ay tuluyang mapatid

anong sarap ng amihang hatid

ng hanging sa akin makaumid

ay makakalikha rin ng lubid

pag pinagsama'y laksang sinulid

IV

sa putikan na nga nagtampisaw

yaong kaysipag niyang kalabaw

na nag-araro ng buong araw

habang uhay ay nagsisisayaw

buti't binti na'y naigagalaw

kanina, pulikat ay humataw

mabuti nang salawal ay lawlaw

huwag lamang binabalisawsaw

- gregoriovbituinjr.

06.03.2022

Alimpungat

ALIMPUNGAT

di ako makaparada roon

habang pinuputakti ng lamok

yaring sugat kong namuo noon

nang magbalantukan na'y umumbok

guniguni'y pawang pangitain

na pakiramdam ko'y di maatim

habang kayrami nila sa hardin

doon nagsisiksikan sa lilim

bigla akong naaalimpungat

sa mga nag-indakang liwanag

tila walang tulog, ako'y puyat

subalit nanatiling matatag

anila, aanhin pa ang damo

naalala habang nakatungo

kung namatay na raw ang kabayo

aral bang ito'y saan nahango

maliligtasan din ang pandemya

at anumang kaharaping sigwa

bantayan ang nagbabagong klima

sa panahong ating iniinda

- gregoriovbituinjr.

06.03.2022