Huwebes, Marso 31, 2022

Takipsilim

TAKIPSILIM

muling sumapit ang takipsilim
sa muling pagtatapos ng buwan
at niyakap kong muli ang dilim
na animo'y walang katapusan

tulad din ng buhay natin ngayon
madaling araw, umaga'y landas
tanghali, hapon, at dapithapon
takipsilim, hatinggabi'y bakas

paikot-ikot lang nga ang buhay
tila gulong na pagulong-gulong
may pagkasilang at may paghimlay
may pagkabigo, may sumusulong

umunlad naman daw ang daigdig
may mayaman, may mahirap pa rin
kapitalista'y tubo ang kabig
maralita'y tuka bawat kahig

at sa pagsapit ng takipsilim
ng buhay ng bawat mamamayan
nawa'y matikman, ginhawa't lilim
panlipunang hustisya'y makamtan

- gregoriovbituinjr.
03.31.2022

Miyerkules, Marso 30, 2022

Pambihirang pagkakataon

PAMBIHIRANG PAGKAKATAON

binigay ng kasaysayan ngayon
ay pambihirang pagkakataon

noon, labanan ng mga trapo
ngayon, pagkakataon na ito
kandidatong Pangulo'y obrero
Manggagawa Naman ang iboto!

ito'y di natin dapat sayangin
kasaysayan na'y panig sa atin

Ka Leody de Guzman, Pangulo
Ka Walden Bello, Bise Pangulo
para Senador, Luke Espiritu
Roy Cabonegro at D'Angelo

kandidatong palaban talaga
dala'y Partido Lakas ng Masa

mapanuri, makakalikasan
at nakikibaka sa lansangan
para sa karapatan ng bayan
para sa hustisyang panlipunan

h'wag sayangin ang pagkakataon
ipanalo natin sila ngayon!

- gregoriovbituinjr.
03.30.2022

Martes, Marso 29, 2022

Latang titisan

LATANG TITISAN

ah, nakakatuwa ang titisan
na gawa sa latang walang laman
Master Sardines pa ang pinaglagyan
sa mga Master, may panawagan:

"Master, narito po ang titisan
Upos mo'y dito po ang lagayan
Titis ng yosi'y pagtataktakan
Ano, Master, maliwanag iyan!"

di tapunan ang kapaligiran
di basurahan ang kalikasan
simpleng ashtray ang latang titisan
nang sa bayan, makatulong naman

at dahil dito'y pakatandaan
maging sagisag ng kalinisan
gamiting maayos ang titisan
para sa kabutihan ng bayan

- gregoriovbituinjr.
03.29.2022

Linggo, Marso 27, 2022

Libingan at kapak

LIBINGAN AT KAPAK

Talinghaga nina Gat Emilio Jacinto at Huseng Batute animo'y pinagtiyap. Ayon sa bayaning Jacinto sa ikatlong paksa ng kanyang akdang Liwanag at Dilim:

"Tayo'y huwag mainaman sa balat pagkat di kinakain at karaniwang magkalaman ng masaklap. Ang mga libingang marmol ay maputi't makintab sa labas; sa loob, uod at kabulukan."

Ayon naman sa makatang Jose Corazon de Jesus, na kilala ring Huseng Batute, sa ikalawang saknong ng kanyang tulang pinamagatang "Pagtatanghal" sa aklat na Jose Corazon de Jesus: Mga Piling Tula, pahina 82:

"Ano ang halaga ng ganda ng malas,
di gaya ng tago sa pagkakatanyag,
huwag mong tularan yaong isdang kapak, 
makisap ang labas, sa loob ay burak."

Anong tindi ng pagkakawangki ng kanilang talinghaga, kaya ako'y napaisip, at sa tuwa'y napagawa ng tula:

dalawa kong iniidolo
talinghaga'y halos pareho
bayaning Emilio Jacinto
at makatang Batute ito

sa labas, bagay na maganda
ay hinahangaan tuwina
ngunit huwag tayong padala
pagkat loob ay bulok pala

anong tindi ng pagmamasid
pagsusuri'y kanilang batid
pamanang sa atin ay hatid
upang sa dilim di mabulid

mga gintong palaisipan
para sa ating kababayan
nagmula sa kaibuturan
ng kanilang puso't isipan

taospusong pasasalamat
sa nabanggit na mga aklat
na kung iyong mabubulatlat
may gintong diwang masasalat

- gregoriovbituinjr.
03.27.2022

Sabado, Marso 26, 2022

Tula sa Earth Hour

TULA SA EARTH HOUR

nagpatay kami ng ilaw ngayon
dahil Earth Hour, mabuting layon
kaisa sa panawagang iyon
nakiisa sa magandang misyon

na sa pamamagitan ng dilim
maunawaan natin ang lalim
ng kalikasang animo'y lagim
pagkasirang nakaririmarim

imulat natin ang ating mata
upang kalikasan ay isalba
nagpabago-bago na ang klima
ang tao ba'y may magagawa pa

buksan din natin ang ating bibig
upang mapanira ay mausig
halina't tayo'y magkapitbisig
at iligtas ang ating daigdig

- gregoriovbituinjr.
03.26.2022

* litrato mula sa google

Espasyong ligtas

ESPASYONG LIGTAS

espasyong ligtas ba ang M.R.T.
sa mga ginang at binibini
laban sa tarantado't salbahe
na kung makatingin ay buwitre
parang lalapain ang babae

buti't M.R.T.'y may paalala
na doon ay ipinaskil nila
Safe Spaces Act, tandaan mo na
sa text, facebook, saanmang lugar pa
bawal ang pambabastos talaga

salamat sa M.R.T. sa paskil
paalalang dapat magsitigil
ang sa social media'y nanggigigil
sa M.R.T. mismo'y di magpigil
sa kanilang libog, dagta't pangil

nais natin ng espasyong ligtas
kung saan wala nang mandarahas
mandarambong, trapong sukab, hudas
kundi lipunang pantay, parehas
na namumuhay tayo ng patas

- gregoriovbituinjr.
03.26.2022

* litratong kuha ng makatang gala habang nag-aabang ng tren sa M.R.T.

Biyernes, Marso 25, 2022

Titisan

TITISAN

gumawa pang muli ng titisan
o ashtray upang mapagtapunan
ng upos at titis ng sinumang
nagyoyosing madalas o minsan

iaambag ang titisang iyon
sa mga opisina - ang misyon
upos at titis, ilagay doon
na sa kalikasan din ay tulong

salita'y itinataguyod din
na may salin na sariling atin
na maganda ring ating gamitin
di pulos ashtray na iinglesin

tulad ng tibuyo sa alkansya
banoy naman para sa agila
at sa iskor at tally ay para
sa ashtray ay may titisan pala

wikang sarili'y ipalaganap
ito'y itaguyod nating ganap
wikang pangmasa sa pag-uusap
unawain ito't ipalasap

ganito sa tulad kong makata
gamit sa kalikasan at diwa
itaguyod, sariling salita
wika ng bayan, wika ng madla

- gregoriovbituinjr.
03.25.2022

Pagsasalin ng haiku

PAGSASALIN NG HAIKU

Nakabili ako ng libro ng haiku ng makatang Hapones na si Matsuo Basho noong Abril 13, 2019 sa halagang P80.00. Nilathala ito ng Penguin Classics. Naitago ko ang librong ito at nakita muli. Binasa ko ang ilan niyang haiku na pawang salin na sa Ingles. 

Sinubukan kong isalin sa wikang Filipino ang lima niyang haiku sa paraan ding iyon na pantigang 5-7-5. Pinili ko lang ang isinalin dahil ang iba'y hindi kayang ipasok sa 5-7-5 dahil sa mahahabang salita natin. Na marahil sa wikang Hapones,  maraming salitang iisa ang pantig na pasok na pasok sa kanilang haiku.

p. 28
Whiter than stones (Ang Batong Bundok)
of Stone Mountain - (maputi pa sa bato -)
autumn wind. (hanging taglagas.)

p. 31
Where cuckoo (Nang ibong kuku)
vanishes - (ay tuluyang naglaho -)
an island. (ang isang pulo.)

p. 38
Violets - (Ang mga lila -)
how precious on (kayhalaga sa landas)
a mountain path. (ng kabundukan.)

p. 47
Come, see real (Halika, tingni
flowers (ang bulaklak sa mundong)
of this painful world. (napakasakit.)

p. 49
Crow's (Ang iniwanang)
abandoned nest, (pugad ng isang uwak,)
a plum tree. (puno ng duhat.)

Isa siyang inspirasyon. Pawang mula sa kalikasan ang kanyang mga haiku. Dahil dito, kumatha rin ako ng una kong limang haiku.

1
Langay-langayan
pagkatuka'y lilipad,
parang tulisan!

2
Ang mga langgam
ay sadyang kaysisipag,
mumo na'y tangay!

3
Daga sa bahay,
takbuhan ng takbuhan,
kisame'y luray.

4
Sa tinding usok,
napuksa ba ng katol
ang laksang lamok?

5
Pusa'y humibik,
nang mabigyan ng tinik
agad humilik.

- gregoriovbituinjr.
03.25.2022

Huwebes, Marso 24, 2022

Lakbay

LAKBAY

naglalakbay muli ang diwa
sa naroong di matingkala
na pilit kong inuunawa
pagkat sanhi ng mga gatla

kung saan-saan na sumakay
ang diwang patuloy sa nilay
sa dyip, sa tren lumulang tunay
sumakay ng di mapalagay

anong kahulugan ng bulok
at pagbaligtad ng tatsulok
dahil ba trapo'y nasa tuktok
na nananalo kahit bugok

bakit nga ba kalunos-lunos
ang buhay ng api't hikahos
saan kukunin ang pantustos
kung mga dukha'y laging kapos

lipunan pa ba'y aaralin?
kayhaba ba ng lalakbayin?
mga tulay ba'y tatawirin?
at tula ba'y patatawarin?

- gregoriovbituinjr.
03.24.2022

Kaytinding virus

KAYTINDING VIRUS

bago pa ang pandemya ng COVID
ay dama na sa mundo't paligid
ang virus na kaytinding pumatid
ng buhay ng maraming kapatid

kaytinding virus, di matugunan
at di rin ito mapag-usapan
dahil dukha lang ang tinamaan?
at di ang mayayamang iilan?

mabuti pa nga ang COVID 19
at buong mundo'y nagbigay pansin
laksa'y namatay, mayayaman din
walang sinino ang COVID 19

ngunit ang virus ng kagutuman
na naging salot sa daigdigan
pumatay ng laksang mamamayan
ay di man lang napapag-usapan

bakit? bakit ganyan ang naganap?
dahil tinamaan ay mahirap?
at di mayayamang tuso't korap?
pag kagutuman, walang mangusap!

subalit pagkain ang bakuna
paglutas dito'y di ba makaya?
dahil kapitalismo'y sistema?
mapangyurak sa dangal ng masa?

nalalantad ang katotohanan
mayaman kasi'y di tinamaan
kaya di mabigyang kalutasan
ang virus: ngalan ay KAGUTUMAN!

- gregoriovbituinjr.
03.24.2022
* litrato mula sa google

Miyerkules, Marso 23, 2022

Sama-samang pagkilos

SAMA-SAMANG PAGKILOS

may kakamtin din tayo sa sama-samang pagkilos
upang mawakasan ang sistemang mapambusabos
upang makaalpas sa buhay na kalunos-lunos
upang guminhawa ang buhay ng kapwa hikahos

walang manunubos o sinumang tagapagligtas
ang darating, kundi pagkilos, samang-samang lakas
maghintay man tayo, ilang taon man ang lumipas
kung di tayo kikilos, gutom at dahas ang danas

mga kapwa api, kumilos tayong sama-sama
at iwaksi na ang  mapagsamantalang sistema
kaya nating umunlad kahit wala ang burgesya
na sa masa'y deka-dekada nang nagsamantala

kapara nati'y halamang tumubo sa batuhan
na di man diniligan, nag-aruga'y kalikasan
tulad ng mga dahong sama-samang nagtubuan
kumilos tayo't baguhin ang abang kalagayan

sa sama-samang pagkilos, tagumpay ay kakamtin
ito'y katotohanang sa puso't diwa'y angkinin
dudurugin ang sistemang bulok, papalitan din
ng makataong lipunang pinapangarap natin

- gregoriovbituinjr.
03.23.2022

Dagok

DAGOK

sumasagad ang dagok
sa masang nangalugmok
pagkat sistemang bulok
namayagpag sa tuktok

hawak man ng burgesya
sa kamay ang pistola
di magawa sa masa
ang pag-unlad na nasa

mapagpanggap na trapo
hunyangong pulitiko
kapitalistang tuso
donyang maluho't garbo

ang mga trapong bugok
sa bulsa nakasuksok
ng mayayamang hayok
sa perang di malunok

dukha'y sisinghap-singhap
buhay aandap-andap
kahit na nangangarap
makaalpas sa hirap

dagok sa pagkatao
ang sistemang ganito
pagkat walang prinsipyo
o pagpapakatao

- gregoriovbituinjr.
03.23.2022

Martes, Marso 22, 2022

A Walk for Ka Leody...

A WALK FOR KA LEODY,
WALDEN, AND THEIR LINE UP
IS A WALK FOR CLIMATE JUSTICE

4.22.2022 (Earth Day)
7am-12nn
from Bonifacio Monument in Caloocan
to Bantayog ng mga Bayani in QC
to People Power Monument in Mandaluyong

with Poetry Reading of Tagalog poems

Concept:

This activity is a walk and awareness campaign which will be held on Earth Day, 4.22.2022, for our candidates less than three weeks before the May election.

Presidential candidate Ka Leody de Guzman joined us during our Climate Walk from Luneta to Tacloban in 2014, a year after supertyphoon Haiyan, popularly known as Yolanda, landed in the Philippines that killed more than 5,000 people. Ka Leody also spoke about climate emergency and also calls for climate justice.

Vice Presidential candidate Walden Bello is an internationally known activist who has written many topics on economy and ecology.

Candidates for Senator Atty. Luke Espiritu and the two known environmentalist Roy Cabonegro and David D'Angelo is also knowledgeable and actively campaining in this respect and can clearly explain their call for climate justice to the masses.

Ka Lidy Nacpil, an internationally known activist fighting for several decades now for Climate Justice, is the second nominee of PLM Partylist.

Let's join us in this Walk for Climate Justice on Earth Day, because "A Walk for Ka Leody, Walden, and their line up is a WALK FOR CLIMATE JUSTICE!"

Mechanics ng nasabing Alay-Hakbang para sa Klima:

Ang paglalakad ay sisimulan ng mga volunteer, na maaaring lima hanggang sampung katao. May hawak na malaking banner na nakasulat ang: "A Walk for Ka Leody, Walden, and their line up is a WALK FOR CLIMATE JUSTICE”. 

Upang hindi masyadong hingalin ang mga maglalakad o sasama sa Alay-Hakbang para sa Klima, maaaring may magsimula lamang mula Bonifacio monument hanggang Balintawak market, at papalitan na sila ng isa pang set ng maglalakad.

Istasyon ng paglalakad:

(1) Magsisimula ang paglalakad mula sa Monumento ni Gat Andres Bonifacio sa Lungsod ng Caloocan hanggang Balintawak market. Pahinga ng sampung minuto.

(2) Paglalakad mula Balintawak market hanggang SM North. Pahinga ng sampung minuto.

(3) Paglalakad mula SM North hanggang Bantayog ng mga Bayani. Pahinga ng sampung minuto.

(4) Paglalakad mula Bantayog ng mga Bayani hanggang Farmers, Cubao. Pahinga ng sampung minuto.

(5) Paglalakad mula Farmers, Cubao hanggang People Power Monument.

Magkakaroon ng munting programa sa People Power Monument. Kasabay nito’y ang Tulaan sa Earth Day, kung saan ang mga tula ay batay sa facebook page na 60 Green Poems for April 22 and for our Green Candidates. 

Nawa’y mahilingan nating magsalita sa aktibidad na ito ang ating mga kandidatong sina Ka Leody de Guzman, Ka Walden Bello, Atty. Luke Espiritu, at syempre ang dalawa nating environmental senatoriables na sina Roy Cabonegro at David D’Angelo.

Bukod sa tulaan sa nasabing paglalakad, ang gabi ng April 22 ay inilaan natin para sa TULAAN o poetry reading sa BMP-KPML office sa Lungsod ng Pasig. 

Hiling po namin ang inyong suporta sa gawaing ito. Mabuhay kayo!

Greg Bituin Jr.
participant, Climate Walk from Luneta to Tacloban (October 2, 2014 - November 8, 2014)
participant, French leg of the People's Pilgrimage from Rome to Paris (November 7, 2015 - December 14, 2015)

Lunes, Marso 21, 2022

Ngayong World Poetry Day

NGAYONG WORLD POETRY DAY

nakatulala sa tala
sa tulay nakakatula
ng tulang palabang diwa
may tula'y subok sa sigwa

halina't tula'y ibigkas
sa ating munting palabas
sana'y may lipunang patas
nasa'y lipunang parehas

World Poetry Day na ngayon
pangarap pa ring sumulong
sa hamon ay di uurong
sa laban man ay sumuong

tara, tayo'y magsikatha
ng tulang nasasadiwa
paksa ma'y para sa dukha
o sa uring manggagawa

diona, tanaga, dalit
bigkasin sa maliliit
karapata'y ginigiit
upang hustisya'y makamit

sa epiko'y isiwalat
ang sa mga trapo'y banat
magsusulat, magmumulat
hustisya'y para sa lahat

- gregoriovbituinjr.
03.21.2022

Biyernes, Marso 18, 2022

Upos

UPOS

napakasimple lamang ng paskil
ngunit, datapwat, nakagigigil
na pinagtatapunan ng sutil
ng upos ang halaman, suwail

huwag naman ninyong pagtapunan
ng upos ang nariyang halaman
di naman iyan dapat paglagyan
ng upos n'yo't gawing basurahan

paalala lang sa hitit-buga
mga upos n'yo'y ibulsa muna
na balat ng kendi ang kagaya
pakiusap lang itong talaga

ashtray o titisan ay ilagay
mas mabuti ang ganitong pakay
pag may titisan ay naninilay
upos ay doon lamang ilagay

nagpapasalamat kaming taos
kung may titisang naisaayos
kung doon itatapon ang upos
may nagawa tayong tama't lubos

- gregoriovbituinjr.
03.18.2022

Save Diliman Creek

SAVE DILIMAN CREEK

pinta sa pader: Save Diliman Creek
alamin natin ang natititik
sapa bang ito'y hitik na hitik
sa dumi, upos, basura't plastik

nadaanan ko lang naman ito
at agad kinunan ng litrato
upang maipaalam sa tao
na may problema palang ganito

paalala na iyon sa bayan
panawagang dapat lang pakinggan
tungong "Malinis na Katubigan"
pati "Luntiang Kapaligiran"

pakinggan mo ang kanilang hibik
anong gagawin sa Diliman Creek?
tanggalan na ng basura't plastik!
ang sapang ito'y sagiping lintik

"Save Diliman Creek" ay ating dinggin
sapagkat kaytinding suliranin
magsama-samang ito'y sagipin
dapat linisin, ang wasto'y gawin

sana naman ay dinggin ng madla
maging ng pamahalaan kaya
ang ganitong problema sa bansa
upang masolusyunan ng tama

- gregoriovbituinjr.
03.18.2022

Huwebes, Marso 17, 2022

Bedyetaryan

BEDYETARYAN

mahirap ding mag-vegetarian at budgetarian
kahit pinili mo iyon para sa kalusugan
bagamat dapat ka ring magtipid paminsan-minsan
pagkat kaymahal na rin ng gulay sa pamilihan

ayoko nang magkarne bagamat may isda pa rin
sinusubukan, ginagawa ay gulay at kanin
pagkat makakalikasan daw ito kung isipin
bagong estilo ng pamumuhay ba'y kakayanin

maliit ngang mineral water, kaymahal, tingnan mo
bente-singko pesos ang maliit na boteng ito
kumpara sa isang galon na nasa treynta-singko
aba'y iyan kasi ang batas ng kapitalismo

kaya magandang magtanim-tanim na rin ng gulay
upang may mapitas na kakainin balang araw
kung nasa lungsod ka'y sa paso magtanim ng gulay
kaysa nakatingala lang sa ilalim ng araw
bilang paghahanda kung pandemya'y muling humataw

- gregoriovbituinjr.
03.17.2022

Selfie

SELFIE

ako'y agad nakipag-selfie
nang makita siya sa rali
ako'y natuwa't di nagsisi
sa kandidatong nagsisilbi

sa masa't sa kapaligiran
pambatong makakalikasan
kandidato ng mamamayan
ibotong Senador ng bayan

si David D'Angelo siya
pambatong Senador ng masa
na ang partidong nagdadala
ay Partido Lakas ng Masa

matitindi ang talumpati
basura raw ay di umunti
pati klima'y bumubuhawi
magsilbi sa bayan ang mithi

may babalang nakakatakot
hinggil sa klima, kanyang hugot
two degrees ay baka maabot
sa walong taon, anong lungkot

hangga't sistema'y di magbago
habang klima'y pabago-bago
nais ni David D'Angelo
dalhin ang isyu sa Senado

ito'y isyu mang daigdigan
ay dapat lang mapag-usapan
si D'Angelo'y kailangan
at ipanalo sa halalan

- gregoriovbituinjr.
03.17.2022

* selfie ng makatang gala
noong Araw ng Kababaihan

Martes, Marso 15, 2022

Pakiusap

PAKIUSAP

kaygalang nilang makiusap
bagamat masakit malasap
basahin mo sa isang iglap
tila puso'y hiniwang ganap

pakiusap lang po sa iyo
huwag naman ilagay dito
iyang anumang basura mo
mahiya ka naman, O, ano?

kalinisan o kababuyan?
kalikasan o basurahan?
kapaligiran ba'y tapunan?
anong tingin ng mamamayan?

basura'y saan ilalagay?
o di rin tayo mapalagay?
pakiusap man, lumalatay
sa ating budhi'y lumuluray

kaya ano nang dapat gawin
kundi paligid ay linisin
pagtatapunan ba'y saan din
pag-usapan ninyo't sagutin

- gregoriovbituinjr.
03.15.2022

* litratong kuha ng makatang gala sa isang napuntahang pamayanan

Tandang

TANDANG

anang tandang: "Mag-uumaga na!"
sa kanyang pagtilaok kanina
madaling araw pa'y ninikat na
si Pebo o Araw sa probinsya

halina't magbubukangliwayway
anong ganda ngayon ang magnilay
dapat kayong kumain ng gulay
nang katawan, lumakas na tunay

at ang mga tao'y nagsibangon
nag-inat, inalam petsa ngayon
nagmumog, naghilamos, naroong
nagluto na ng agahan doon

habang sa kisame pa'y tumitig
muna ang makatang nakiniig
sa diwatang kayganda ng tinig
sinasabayan niya ang himig

lumabas na rin siya sa kwarto
agad na nagmumog, nagsipilyo
nag-almusal, naligo ng todo
naghandang pumasok sa trabaho

ah, maraming salamat sa tandang
sa gawa sa umagang sumilang
sila ang mga hari sa parang
tumitilaok ng buong galang

- gregoriovbituinjr.
03.15.2022

Lunes, Marso 14, 2022

Sa ikatlong Mathematics Day

SA IKATLONG MATHEMATICS DAY

three point one four one five nine two seven pa'y kabisado
subalit ito'y three point one four lang pag ni-round off mo
three point one four, parang ikalabing-apat ng Marso
na pinagbatayan ng Mathematics Day na ito

Maligayang Mathematics Day po sa inyong lahat
halina't magbilang, isa, dalawa, tatlo, apat
lima, sampu, isang angaw, bilang na di masukat
mabuti't may ganitong araw, nakapagmumulat

"Mathematics is Everywhere", tema sa unang taon
"Mathematics for a Better World", ikalawang taon
"Mathematics Unite" naman ang tema ngayong taon
mapanuri, matatalas, tila tayo'y aahon

bahagi ang numero sa ekonomya ng bansa
upang daigdig ay mapaunlad ng manggagawa
sukat na sukat ang tulay at gusaling nalikha
pati ba pagsasamantala'y nasukat ding sadya

pagbibilang ay bahagi na ng buhay na iwi
matematika'y nabubuhay upang manatili
ang daigdig, o marahil kakamtin din ang mithi
kung paano masukat ang guwang, kilo't sandali

Mabuhay ang Mathematics Day, Araw ng Sipnayan!
upang matuto sa pag-inhinyero't kasaysayan
di lamang numero, paglaban din sa kamangmangan
upang tayo'y makaahon mula sa kahirapan

- gregoriovbituinjr.
03.14.2022

* ang nasa litrato'y ilan lang sa aklat ng makata sa kanyang munting aklatan

3.14 (March14) 
HAPPY MATHEMATICS DAY!
Maligayang Araw ng Sipnayan sa inyong lahat!

Bakas sa nadaanan

BAKAS SA NADAANAN

doon sa aking nadaanan
ay may bakas ng nakaraan
kayrami bang pinagdaanan
sa mga panahong nagdaan

nais kong humakbang palayo
subalit saan patutungo
ang tulad kong nasisiphayo
ngunit di naman sumusuko

tititig na ba sa kisame
ang tulad kong dumidiskarte
sa pagtula o mga arte
na isang gawaing masiste

lipunang makatao kaya'y
maitayo ng manggagawa
ang taumbayan ba o madla'y
laban sa sistemang kuhila

ah, kayrami kong naiisip
mga katagang di malirip
solusyon kaya'y mahahagip
upang hininga'y di magsikip

buhay ng dukha'y nakalugmok
ang makata'y nakayukayok
kung palitan sistemang bulok
ito kaya ay matatarok

- gregoriovbituinjr.
03.14.2022

Tawilis at kamatis

TAWILIS AT KAMATIS

kaysarap na almusal
kahit walang pandesal
ang ulam ko'y tawilis
at gulay na kamatis

nakapagpapalusog
ang kamatis na hinog
sarap sa pakiramdam
ng tawilis kong ulam

paminsan lang ganito
may tawilis na prito
mula lawa ng Taal
ang isdang inalmusal

kaygandang kombinasyon
ng inulam kong iyon
sana'y mayroon pa rin
bukas kapag nagising

- gregoriovbituinjr.
03.14.2022

Linggo, Marso 13, 2022

Putikang daan

PUTIKANG DAAN

lulusong ka sa putikan
sa araw-araw ba naman
pagkat doon ang tahanan
sa makipot na looban

pader pa'y nakatagilid
ang banta nito'y di lingid
parang pansakal na lubid
nakakapatid ng litid

sila'y iskwater sa turing
bahay ay di nila angkin
pag minsan, walang makain
may pagpag, di gugutumin

iskwater na nalalantad
sa progresong tila huwad
istrukturang pinaunlad
nagniningning ngunit hubad

umunlad ang mga tulay
at gusaling matitibay
di umunlad dukhang buhay
na animo'y nasa hukay

maalikabok ang daan
lalo't araw, kainitan
dahil kagabi'y umulan
ay nagputik ang lansangan

nasaan na ang pag-unlad
kung putik ang nilalakad
dukha'y ginhawa ang hangad
ngunit sa hirap ay babad

ang daan man ay maputik
kung masa'y magkapitbisig
kung karapatan ay giit
kakamtin din yaong langit

- gregoriovbituinjr.
03.13.2022
* litratong kuha ng makatang gala sa pinuntahang lugar ng maralita

Makipot sa looban

MAKIPOT SA LOOBAN

napakakipot ng daan
sa pinuntahang looban
mga dukha'y tinitirhan
ang lupang di ari't yaman

baka mapalayas sila
sa lupang di pa kanila
nagpapatulong ang masa
sa pananahanan nila

bahay nila'y dikit-dikit
barongbarong, maliliit
pag apoy ay pinarikit
sunog na sa isang saglit

bakit sistema'y ganito
ang tanong nila't tanong ko
silang mamamayan dito
ay iskwater sa bayan ko

araw-gabi, kumakahig
nagugutom, inuusig
silang mga walang tinig
ay dapat magkapitbisig

ganyang buhay sa looban
hirap din ang kalooban
ang kaginhawahang asam
ay kailan makakamtan

- gregoriovbituinjr.
03.13.2022
* litratong kuha ng makatang gala sa pinuntahang lugar ng maralita

Almusal

ALMUSAL

tara, tayo nang mag-almusal, simpleng agahan lang
lalo't madaling araw ay nagutom at nagising
bumangon, hilamos, nagsaing, nagluto ng ulam
may kamatis, sibuyas, mayroon pang pritong daing

sa pagkahimbing ko'y sinundan pala ng diwata
na nang mapalapit sa akin, amoy ko ang bango
tila baga puso ko'y nabihag, di masawata
sa pagsinta sa diwatang sumuyo sa puso ko

hanggang maalimpungatan at mata'y iminulat
sa katotohanang wala ang diwata sa tabi
nagutom lang ako sa pamamasyal naming sukat
sa panagimpan habang diwata'y minuni-muni

ah, makakain na nga ng masarap na almusal
at idighay na lamang ang nangyaring panaginip
ayos na ang pritong daing kahit walang pandesal
nakabubusog na rin, anuman ang nalilirip

- gregoriovbituinjr.
03.13.2022

Sabado, Marso 12, 2022

Hatinggabi na

HATINGGABI NA

hatinggabi na, dapat matulog
lalo't isip na'y kakalog-kalog
subalit mag-ingat pagkat busog
baka bangungutin, maging itlog

hatinggabi na, nagninilay pa
di makatulog, nag-aalala
anong dami ng isyu't problema
ng bansa't naorganisang masa

hatinggabi na, ika'y umidlip
baka may magandang panaginip
solusyon sa problema'y malirip
at pagkagising, may masasagip

hatinggabi na, tulog na tayo
sa munti nating banig, mahal ko
nang makagising ng alas-singko
maagang mamamalengke ako

sinalubong ko ang hatinggabi
na sa pagmamahal ay sakbibi
at sa aking sinta'y nagsisilbi
sa mutya kong kabigha-bighani

- gregoriovbituinjr.
03.12.2022

Ka Leody para sa Climate Justice

KA LEODY PARA SA CLIMATE JUSTICE

pambato natin sa panguluhan
Ka Leody de Guzman ang ngalan
manggagawa, makakalikasan
may prinsipyo, may paninindigan

sa Climate Walk, siya'y nakiisa
ako'y saksi nang siya'y sumama
sa unang araw d'un sa Luneta
santaon matapos ang Yolanda

Climate Justice ay kanyang unawa
bilang isang lider-manggagawa
pinaliliwanag niyang sadya
kalagayan ng klima sa madla

ako ang kanilang kinatawan
sa Climate Walk, mahabang lakaran
mula Luneta hanggang Tacloban
kinaya rin, nakatapos naman

Ka Leody'y ayaw ng Just-Tiis
ang kanyang adhika'y Climate Justice
climate emergency'y bigyang hugis
nang serbisyo sa tao'y bumilis

sa Climate Justice, ating pambato
si Ka Leody para pangulo
kung nais natin ng pagbabago
Manggagawa Naman ang iboto

- gregoriovbituinjr.
03.12.2022

Biyernes, Marso 11, 2022

Ang panawagang "Go for Green. Go for Real Zero Emission."

ANG PANAWAGANG "GO FOR GREEN. GO FOR REAL ZERO EMISSIONS."

sa t-shirt may tatak: "Go for Green.
Go for Real Zero Emissions." din
matay ko man anong isipin
ngunit pagninilay-nilayin

hinggil sa buong daigdigan
hinggil sa ating kalikasan
mga asap sa kalangitan
ang usok sa kapaligiran

kaya dapat walang polusyon
dapat sero na ang emisyon
walang usok, wala na iyon
dahil walang coal plants na ngayon

sa mundo'y di na nagsusunog
niyang fossil fuel, ng dapog
panawagang ito'y matunog
pagkat isyung ito'y nabantog

ngunit di pa rin mapigilan
negosyo kasing malakihan
limpak-limpak kung pagtubuan
ng kapitalistang gahaman

anong dapat nating magawa
sa sistema nilang kuhila
paano nga ba mawawala
zero emission ay kamting sadya

- gregoriovbituinjr.
03.11.2022
* litratong kuha ng makatang gala sa isang public forum na nadaluhan

Hustisya sa Klima, Ngayon Na!

HUSTISYA SA KLIMA, NGAYON NA

dinig ko ang talumpati ni David D'Angelo
talagang mapapaisip ka kapag ninamnam mo
lalo't sinabi ang pag-iinit ng klima, mundo
na sa loob ng walong taon, lalala pa ito

habol natin, huwag umabot ng 1.5 degree
ang pag-iinit ng mundo, ngunit kanyang snabi
doon sa nilahukang rali, ito pa'y titindi
baka sa walong taon, abot na'y dalawang degri

nakababahala ang nangyayari sa daigdig
habang ang bansang Ukraine ay pilit na nilulupig
dahil daw sa fossil fuel, gerang nakanginginig
sa nangyayaring climate change pa'y anong dapat tindig

si D'Angelo, sa Senado'y kandidato natin
sa kanyang talumpati ay sinabi nang mariin
pagsusunog ng fossil fuel ay dapat pigilin
pagpapatakbo ng coal plants ay dapat sawatain

subalit mga iyon ay pagbabakasakali
makapangyarihang bansa'y gagawin ang mungkahi?
malaking katanungan, di iyon gayon kadali
dapat ngang mag-organisa para sa ating mithi

dapat Annex 1 countries ay pagbayarang totoo
ang nangyayari sa lahat ng bansang apektado
karaniwang mamamayan ay kumilos ding todo
upang mapigilan na ang nagaganap na ito

asam nating itayo ang makataong lipunan
na walang sinusunog na fossil fuel o coal plants
kung saan pantay, walang mahirap, walang mayaman
may karapatang pantao't hustisyang panlipunan

- gregoriovbituinjr.
03.11.2022
* litratong kuha ng makatang gala noong Women's Day

Huwebes, Marso 10, 2022

Sa pag-ihi

SA PAG-IHI

bakit ka iihi sa kalsada
lalo sa kahabaan ng EDSA
aba'y di mo na talaga kaya?
at nasa pantog mo'y lalabas na?

pinaskil: "Bawal Umihi Dito"
nilagay sa daanan ng tao
huwag umihi saan mo gusto
ito'y paalala namang wasto

pag namultahan, aba'y magastos
kaya paskil ay sundin mong lubos
parang sinabing "Huwag kang bastos"
sa trapong laos, dapat makutos

sa magkabila'y huwag umihi
pantog man ay nanggagalaiti
humanap ng C.R., magmadali
lagi nating habaan ang pisi

kaya ihi'y talagang tiisin
kaysa naman tayo'y pagmultahin
ng kung sinong nais kumita rin
kaya saan may C.R., alamin

halina't umihi lang sa tama
nang di maabala ng kuhila
o buwitreng animo'y tumama
sa lotto pag multahan kang bigla

- gregoriovbituinjr.
03.10.2022
* litratong kuha ng makatang gala sa isang bangketa sa EDSA

Lunes, Marso 7, 2022

Dahon

DAHON

"Tayo'y Mga Dahon Lamang," anang awit ng ASIN
dahon sa matatag na punong kinapitan natin
pakinggan mo ang awit, talinghaga'y anong lalim
subalit mauunawaan din ng tulad natin

nakakapit sa sanga'y matibay kahit maginaw
ang gabing ang mga kuliglig ay pumapalahaw
ang bitaminang pampalakas ay sinag ng araw
dahon tayong pag nalagas sa puno'y maninilaw

tayo'y dahon ng punong matatag at nasa lupa
di tulad ng elitistang mapangmata sa dukha
tayo'y karaniwang taong nabuhay sa paggawa
ang matatag na puno'y daigdig, o buong bansa

dahong di parehas ang tubo, iba-ibang uri
may mapagsamantala sa lipunan, naghahari
may laksa-laksang naghihirap at kumain dili
may nabubuhay sa lakas-paggawa, anluwagi

kaya kami'y nangangarap ng pantay na lipunan
na sistema'y di nakakasira ng kalikasan
na hustisya'y di para sa mayaman o iilan
sa yaman ng lipunan, dapat lahat makinabang

oo, tayo'y dahon lamang sa munti nating mundo
ngunit dapat karapatang pantao'y irespeto
hustisyang panlipunan ay pairaling totoo
at itayo na natin ang lipunang makatao

- gregoriovbituinjr.
03.07.2022

Linggo, Marso 6, 2022

Nagbabagong klima

NAGBABAGONG KLIMA

nakakabagabag na sa tao
ang klimang nagpapabago-bago
tumitindi ang danas na bagyo
na sa madla'y nakakaapekto

mga nasalanta'y nagtitiis
sa panahong nagbabagong-hugis
kaya sigaw ng tao'y di mintis
sa panawagan ng Climate Justice

at sa pandaigdigang usapin
climate emergency'y talakay din
pag-iinit ng mundo'y isipin
1.5 degree'y huwag abutin

sa mukha ng nasalanta'y bakas
ang sigwang kanilang dinaranas
Climate Justice ang sa puso'y atas
para sa mundo, bayan, at bukas

- gregoriovbituinjr.
03.06.2022

Sa kawayanan

SA KAWAYANAN

napatitig ako sa kawayan
nang mapadalaw sa pamayanan
ng maralita sa isang bayan
at kayrami kong napagnilayan

kalikasan, alagaan natin
kapaligiran, ating linisin
paano ang dapat nating gawin
nang luminis ang maruming hangin

nakakahilo na ang polusyon
sa mga lungsod, bayan at nayon
dapat may magawa tayo ngayon
para sa sunod na henerasyon

sa kawayanan ay napatitig
nanilay, dapat tayong tumindig
halina't tayo'y magkapitbisig
para sa kalikasan, daigdig

- gregoriovbituinjr.
03.06.2022
- litratong kuha ng makatang gala sa isang sityo sa Antipolo

Biyernes, Marso 4, 2022

Tarp na tela

TARP NA TELA

dalawang taal na taga-Pasig
na tangan ang tarpolin na tela
nagsalita sila'y ating dinig
nang midya'y kinapanayam sila

na tinanong ukol sa tarpoling
makakalikasan, ano iyon
di na plastik ang ginamit nila
na parapernalyang pang-eleksyon

kayganda ng katwirang matuwid
kandidato'y makakalikasan
dito pa lang, may mensaheng hatid
kalikasan ay pangalagaan

paninindigan ng kandidato
sa tumitindi nang bagyo't klima
paninindigang para sa mundo
prinsipyadong tindig, makamasa

"Climate Justice Now!" ang panawagan
sa bawat bansa, buong daigdig
na platapormang kanilang tangan
kung saan dapat magkapitbisig

ah, ito'y isa nang pagmumulat
pagkasira ng mundo'y sinuri
sa kanila'y maraming salamat
sana ang line-up nila'y magwagi

- gregoriovbituinjr.
03.04.2022
* litratong kuha ng makatang gala matapos ang forum ng PasigLibre, 03.01.2022

Miyerkules, Marso 2, 2022

Basura'y huwag itapon dito

BASURA'Y HUWAG ITAPON DITO

para daw sa pagpapanatili
ng kalinisan sa buong kampus
pagtatapon ng basura'y hindi
sa kung saan lang, dapat matapos

ang gayong pangit na kaasalan
na kung saan-saan nagtatapon
ng basurang di mo na malaman
batid mo sa paskil anong layon

buong pamantasan kung malinis
ang estudyante'y di mandidiri
sa kapaligirang di malinis
dahil lalangawin ka, kadiri

kung basura'y ilagay sa wasto
pamantasa'y kaiga-igaya
sa karunungan upang matuto
ang mga estudyante'y masaya

iyan ang kahulugan ng paskil
kaya 'yung magtatapon kung saan
ay di lang burara kundi sutil
at kadiri ang kaugalian

- gregoriovbituinjr.
03.02.2022

Huwag magyosi

HUWAG MAGYOSI

pininta sa dyip ang "No Smoking!"
at may "Please" pa, aba'y anong galing!
pakiusap na ito't matining
sa mananakay, tao'y nagising

patakaran sa lupang hinirang
nang kapwa pasahero'y igalang
kung may magyosi sa dyip, malamang
baka may magkasakit na lamang

paano pag nagkasakit tayo
biglang hinika, biglang inubo
babayaran ng nagyosing ito?
ang nagkasakit na pasahero?

salamat at tayo'y sinasagip
mula sa bantang pagkakasakit
buti't hininga'y di na sumikip
dahil sa taong yosi ang hirit

may ismoking erya, doon sila
huwag sa dyip o harap ng masa
ito'y pagrespeto ngang talaga
sa pasaherong tulad din nila

- gregoriovbituinjr.
03.02.2022

Martes, Marso 1, 2022

Makakalikasan para sa Senado

MAKAKALIKASAN PARA SA SENADO

para sa kalikasan ang dalawa'y tumatakbo
mga environmental advocates silang totoo
halina't tandaan ang pangalang ROY CABONEGRO
at DAVID D'ANGELO, kandidato sa Senado

si Roy Cabonegro ay matagal kong nakasama
sa isyung makakalikasan sa akin humila
Environmental Advocates Students Collective pa
samahan sa iba't ibang pamantasan talaga

si David D'Angelo ay minsan nang napakinggan
nang sa Partido Lakas ng Masa'y naimbitahang
plataporma'y ilahad bilang Senador ng bayan
zoom meeting iyon, tunay siyang makakalikasan

sa pagka-Senador ay atin silang ipagwagi
ang dalawang itong sa kalikasan ay may budhi
at kung maging Senador ay magsisilbing masidhi
sa taumbayan, sa kalikasan, na ating mithi

- gregoriovbituinjr.
03.01.2022